Dr. Hj Azmi Hj Harun
Jabatan Undang-Undang Sivil
Kulliyyah Undang-Undang Ahmad Ibrahim
Universiti Islam Antarabangsa
Malaysia
Pendahuluan
Kertas kerja
ini membincangkan tentang pembangunan harta tanah kepunyaan orang Islam dari
perspektif Kanun Tanah Negara 1965 (KTN
1965).
Harta tanah dalam istilah Arab ialah ‘aqarat’, yang merupakan sebahagian daripada konsep mal secara umum. Harta tanah bermaksud
harta tak alih atau harta kekal. Harta tanah adalah terdiri dari tanah itu
sendiri, bangunan, dan elemen lekap mati yang terdapat pada tanah, yang menjadi
sebahagian daripada tujuan sesuatu pembinaan.[1]
Pembangunan pula adalah suatu konsep yang amat luas. Secara
literal, ia bermakna transformasi atau perubahan dari suatu keadaan yang tidak
atau kurang berhasil kepada suatu keadaan yang lebih berhasil atau suatu kurang
baik kepada suatu keadaan yang lebih baik. Pembangunan adalah suatu proses
produktif, iaitu menghasilkan sesuatu yang berfaedah.[2]
Akta Perancang Bandar dan Wilayah 1976 mentakrifkan
pembangunan harta tanah sebagai:
“…the carrying out of any building,
engineering, mining, industrial or other similar operations in on, over or
under land, or the making of any material change in the use of any buildings or
other land, or the subdivision or amalgamation of lands.”
Pembangunan harta tanah melibatkan kepada perubahan fizikal
yang nyata kepada tanah di antaranya mungkin melibatkan pecah sempadan atau
penyatuan tanah, atau perubahan kepada syarat penggunaan tanah sebagai contoh
daripada “pertanian” kepada “bangunan”.[3]
Pembangunan juga melibatkan dengan aktiviti ekonomi yang lain seperti
kerja-kerja pertanian, bangunan, industri dan perlombongan. Aktiviti ini
melibatkan penggunaan tanah yang memberi nilai ekonomi dan pembangunannya akan
menambah nilai yang sedia ada.
Pembangunan atau “development” pada asasnya bertujuan untuk
menaikkan taraf kehidupan manusia. Daripada tanah hutan dibersihkan dan
diusahakan sebagai kawasan pertanian, tanah yang tak digunakan di bangunkan sebagai kawasan perumahan,
komersial atau pun industri yang memberi nilai yang lebih tinggi. Konsep tanah
dan pembangunan tanah atau harta tanah di tangani oleh Kanun Tanah Negara 1965
secara terperinci. Persoalan ini akan dibincangkan kemudian dalam kertas kerja
ini dengan lebih luas lagi.
Konsep pembangunan harta tanah yang tidak berlandaskan
kefahaman Islam adalah berbeza sama sekali. Jika dalam Islam apa saja dalam
dunia ini pada hakikatnya adalah milik mutlak Allah sahaja. Ianya hanya
diamanahkan kepada manusia yang diciptakan olehNya, untuk di jaga dan
diusahakan untuk kebaikan dan faedah semua makhluk. Pembangunan sentiasa
dikaitkan dengan pembangunan rohani yang sepatutnya mendekatkan manusia kepada
penciptanya. Ianya hanyalah sekadar pinjaman dan perlu dijaga dan dibangunkan
dengan peraturannya yang telah ditetapkan.
Golongan kapitalis sebagai contohnya meletakkan kuasa ekonomi
kepada keupayaan individu tanpa merasakan perlu untuk bertanggungjawab kepada
sesiapa apatah lagi kepada sesuatu yang dikatakan lebih berkuasa. Kuasa akal
dan fizikal yang dipunyai oleh manusia tidak dikait sama sekali dengan
pembangunan jiwa dan mental. Elemen kerohanian tiada mempunyai tempat dalam
pembangunan yang dilakukan oleh golongan kapitalis dan golongan yang lain
daripada Islam. Dalam Islam adalah jelas bahawa kemampuan mental dan fizikal
adalah semata-mata anugerah dari Allah yang sepatutnya digunakan dengan sebaik
mungkin untuk pembangunan dan kejayaan bukan sahaja di dunia bahkan kejayaan di
akhirat kelak. Anugerah Allah tersebut juga semestinya digunakan untuk membina
tamadun melalui pembangunan harta dan harta tanah umat Islam.
Mekanisma pembangunan fizikal di Malaysia telah lama
diwujudkan dan terdapat pelbagai undang-undang yang gubal oleh Parlimen untuk
membantu, menjadi panduan dan mengawal selia apa-apa kegiatan pembangunan harta
tanah. Boleh disenaraikan beberapa undang-undang penting yang berkait langsung
dengan pembangunan tanah iaitu:
Kanun Tanah Negara 1965
Akta
Pengambilan Balik Tanah 1960
Akta
Hakmilik Strata 1965
Akta
Perancang Bandar dan Desa 1976
Akta
Kerajaan Tempatan 1976
Akta
Pemajuan Perumahan (Kawalan dn Perlesenan) Pindaan 2007
Akta
Kualiti Alam Sekitar 1974
Akta
Pemuliharaan Tanah 1960
Akta
Penambakan Tanah dan Zon Pantai
Akta
Pembanguna Tanah Berkelompok…
Namun begitu fokus perbincangan di dalam kertas ini adalah
merujuk kepada Kanun Tanah Negara 1965 sahaja dan rujukan juga akan dibuat
kepada Akta Pengambilan Balik Tanah atas keperluan untuk memajukan tanah orang
Islam yang ditinggalkan dan terbiar. Selain daripada itu pembangunan dari
konteks harta orang Islam, peruntukkan undang-undang berkenaan tanah wakaf dan
baitulmal yang digubal oleh pihak kerajaan negeri melalui enakmen-enakmen
tersendiri.
Kanun Tanah Negara 1965
(KTN 1965) sebagai Pemangkin Ekonomi Negara
Konsep pembangunan harta tanah di Malaysia di kawal selia di
antaranya ialah Kanun Tanah Negara 1965. Ianya amat penting kerana
undang-undang dan peraturan yang dilaksanakan menerusi KTN ini memberi ruang
yang luas kepada aktiviti ekonomi. KTN 1965 mula di laksanakan pada tahun 1966
dengan tujuan untuk menyelaras undang-undang dan juga polisi pentadbiran tanah di semua negeri-negeri di
Malaysia Barat.
Adalah jelas dalam konteks Malaysia, pembangunan harta tanah
banyak menyumbang kepada pembangunan ekonomi khasnya dan pembangunan negara
amnya. Maka pemilikan tanah oleh orang Islam dan seterusnya dibangunkan adalah
sejajar dengan kehendak pembangunan negara. Pembangunan bermula bila pihak berkuasa
negeri memberi hak milik tanah kepada individu (alienation). Semasa memberi hak
milik, pihak berkuasa negeri menentukan syarat penggunaan tanah dan juga syarat
pemilikan. Seterusnya KTN 1965 memberi panduan dan syarat untuk melakukan
pembangunan tanah yang antaranya melibatkan perkara-perkara seperti penukaran
syarat (conversion), pecah lot (sub-division), pecah sempadan (partition),
pencantuman (amalgamation), penyerahan (surrender) dan juga pemilikan semula
(re-alienation) tanah. Peruntukan undang-undang di dalam KTN 1965 prosedur
pembangunan tanah pada umumnya telah disusun dan dibukukan. Ianya jelas dan
mudah difahami.[4]
Adakah konsep pembangunan harta tanah di negara ini selaras
dengan pembangunan yang dituntut dalam Islam? Persoalan seterusnya ialah adakah
polisi pemberi milikan tanah, ubah syarat, guna tanah, jual beli, pengambilan
semula tanah bersesuaian dengan konsep pembangunan dalam Islam. Adakah
undang-undang memastikan tiada pembaziran dalam pembangunan tanah seperti tanah
terbiar dan tidak dimajukan. Adakah mereka yang berjaya “menghidupkan tanah
mati (mawat) atau membangunkan tanah kerajaan diberi keutamaan dalam
pengurniaan tanah. Bagaimana pula dengan tanah yang telah menerima milik yang
tidak dibangunkan. Bolehkan tanah tanah yang tidak dibangunkan dirampas atas
alasan pemilik telah melanggar syarat guna tanah. Dalam hal ini bolehkah
berlaku di mana tanah yang telah dirampas di beri milik kepada orang lain yang
berkemampuan untuk memajukan tanah tersebut.
Pendaftaran dan
Pemilikan Tanah
Status pemilikan tanah adalah penting. Sekiranya status
pemilikan tanah adalah jelas maka pemilik boleh memajukan tanahnya menurut apa
yang dibolehkan oleh KTN 1965. Urusan (dealings) yang boleh dilakukan oleh
pemilik terhadap tanahnya bagi tujuan pembangunan tanah ialah pindah milik
(transfer), pajak (lease), cagar (charge). Tanah mempunyai nilai disebabkan
oleh aktiviti-aktiviti yang berkaitan dengan “urusan” (dealings) seperti yang
disebutkan tadi.
Di bawah KTN 1965, hak milik wajib didaftarkan. Jika tidak,
hak milik tersebut boleh dipertikaikan atau dicabar. Seksyen 340 KTN 1965
memperuntukkan bahawa hak milik atau apa-apa kepentingan yang didaftarkan
adalah dianggap sebagai hakmilik atau kepentingan yang tidak boleh disangkal
(indefeasible).[5]
Ini bermaksud apabila hak milik atau apa-apa kepentingan terhadap tanah itu
didaftarkan maka hak milik tersebut adalah dijamin oleh pihak berkuasa dan
ianya tidak boleh cabar atau dikalahkan oleh tuntutan orang lain yang tidak
didaftarkan. Untuk tujuan pembangunan harta tanah, hak milik perlu dipastikan
terlebih dahulu. Ini adalah untuk mengelakkan daripada berlakunya pertikaian di
mana ada pihak yang menyatakan bahawa mereka mempunyai hak atau kepentingan
terhadap tanah yang dibangunakan itu dan boleh mengambil tindakan undang-undang
untuk memberhentikan apa sahaja projek yang dijalankan. Kemungkinan perkara
seperti ini berlaku haruslah dielakkan kerana ianya akan mengakibatkan
kesusahan dan kerugian kepada banyak pihak.
Harta Persendirian
Cabaran yang dihadapi dalam membangunkan harta tanah orang
Islam ialah apabila hakmilik tidak dapat dipastikan. Contoh yang paling mudah
ialah harta tanah yang ada kaitan dengan “harta pusaka”, “harta sepencarian”
dan juga “hibah”. Di dalam isu harta
pusaka, masalah sering timbul dalam menentukan waris yang berhak dalam
pembahagian harta pusaka tersebut. Samalah juga dalam isu harta sepencarian dan
hibah apabila tiada instrumen atau dokumen yang menyatakan dengan jelas dan
diakui sah oleh undang-undang terhadap hak dan kepentingan orang yang terlibat.
Kes-kes yang melibatkan pertikaian, pembahagian akan ditangguhkan dan pihak
yang menuntut diminta supaya membawa tuntutan wasiat, hibah atau tuntutan harta
sepencarian ke Mahkamah Syariah.[6]
Selagi isu tuntutan yang disebutkan tadi tidak diselesaikan maka pendaftaran
hak milik seperti yang dikehendaki oleh KTN 1965 tidak boleh dilaksanakan. Ini
mengakibatkan harta tanah yang sepatutnya tinggi nilainya terbengkalai dan
terbiar disebabkan tidak ada siapa pun yang ingin melabur untuk membangunkannya
kerana risiko yang tinggi akibat hakmilik yang tidak didaftar.
Harta Wakaf
Satu lagi isu yang penting adalah berkenaan dengan tanah yang
di wakafkan. Hal-hal berkenaan tanah yang diwakafkan telah disebutkan di bawah
Artikel 1, Jadual ke Sembilan senarai ke 2 iaitu senarai Negeri Perlembagaan
Persekutuan Malaysia. Mengikut Artikel 74(2) Perlembagaan Persekutuan, Dewan
Perundangan Negeri mempunyai bidang kuasa untuk meluluskan undang-undang
berkenaan wakaf.
Enakmen Pentadbiran Agama Islam negeri-negeri telah di
kanunkan diantaranya merujuk kepada hal-hal berkenaan pentadbiran wakaf. Enekmen-enekmen negeri ini memberi
kuasa kepada Majlis Agama Islam negeri dalam pentadbiran dan pengurusan wakaf
di mana Majlis Agama tersebut merupakan pemegang tunggal kepada semua harta
wakaf di negeri masing-masing. Sebagai contoh di Selangor, seksyen 89, Enekmen
Pentadbiran Agama Islam (Negeri Selangor) 2003 menyatakan “Majlis menjadi
pemegang amanah tunggal wakaf, nazar dan amanah”. Begitu juga di Pulau Pinang, di
mana Enekmen Pentadbiran Hal Ehwal Agama Islam Negeri Pulau Pinang, 1993,
seksyen 92 menyatakan bahawa Majlis Agama Islam Negeri Pulau Pinang adalah
sebagai pemegang amanah tunggal dan bertanggungjawab membangunkannya untuk
kebaikan orang Islam. Seksyen 93 di bawah Enekmen yang sama telah
memperuntukkan Majlis Agama Islam Negeri Pulau Pinang hendaklah mengambil
langkah-langkah dan meletak hak dan mendaftar kesemua tanah wakaf, amanah dan
nazar am yang terkandung dalam seksyen 92 mengikut undang-undang yang berkaitan
dengan tanah. Sehubungan dengan itu tanah-tanah yang diwakafkan haruslah juga
didaftarkan di bawah KTN 1965 untuk mendapat pengiktirafan dan perlindungan
undang-undang.
Disebabkan timbul banyak kekeliruan berkenaan pendaftaran
harta Wakaf maka perlu diperjelaskan dengan lebih lanjut lagi. Di bawah KTN
1965 boleh didaftarkan mengikut tiga cara yang berlainan iaitu:
a.
Pindah
milik (Transfer) mengikut Bahagian 14, KTN 1965
b.
Serahan
(Surrender) mengikut Bahagian 12, KTN 1965
c.
Letakhak
berkanun (Statutory Vesting) mengikut Bahagian 30, KTN 1965
Pindah milik (Transfer)
Mengikur seksyen 215 KTN 1965, orang yang membuat wakaf
(wakif) hendaklah melengkapkan dan menyempurnakan borang 14A, KTN 1965.
Maklumat pemilik tanah (wakif) dan persetujuan beliau untuk pindah milik tanah
kepunyaannya kepada Majlis Agama Islam perlu disertakan bersama. Selain itu
perlu disertakan bersama salinan asal geran tanah dan lain-lain dokumen yang
berkenaan. Kesemua dokumen ini akan diserahkan kepada pejabat tanah untuk
proses pendaftaran. Pentadbir Tanah akan mendaftarkan Majlis Agama Islam
sebagai pemegang amanah kepada tanah tersebut dan ini akan tertera di dalam
geran tanah. Dalam proses pindah milik ini, cukai setem akan dikenakan mengikut
nilaian yang ditetapkan.[7]
Untuk memudahkan proses pindah milik ini adalah di sarankan agar Majlis Agama
Islam membayar cukai setem ini di mana pemilik tanah (wakif) mungkin keberatan
untuk membayarnya.
Serahan (Surrender)
Pemilik tanah juga boleh memilih untuk menyerahkan semula
tanahnya kepada kerajaan negeri.[8]
Ini boleh dilakukan dengan menyempurnakan borang 12A atau 12B, KTN 1965.[9]
Borang 12B digunakan jikalau pemilik hanya berniat untuk menyerahkan sebahagian
sahaja tanah miliknya untuk tujuan wakaf. Permohonan mestilah disertakan dengan
dokumen yang berkenaan dianataranya geran tanah, kebenaran bertulis oleh mereka
yang berkepentingan terhadap tanah tersebut dan dikenakan bayaran fee. Apabila
permohonan telah diluluskan, pihak Majlis Agama Islam haruslah memohon semula
kepada pihak berkuasa negeri untuk pemberimilikan tanah. Dalam proses ini harus
diingat bahawa pihak Berkuasa Negeri mempunyai budibicara untuk memberi milik
mengikut peruntukkan seksyen 76 KTN 1965 atau pun menjadikannya tanah rizab
(reserve land) untuk tujuan wakaf mengikut peruntukkan seksyen 62 di mana
seorang pegawai akan dilantik untuk mengawalselia tanah tersebut. Seorang
pegawai dari Majlis Agama Islam yang akan dilantik untuk tujuan ini.
Dalam hal penyerahan semula, perbincangan boleh dibuat di
antara Majlis Agama Islam dengan pihak Berkuasa Negeri agar mekanisma yang akan
diikut adalah dengan menggunakan peruntukkan seksyen 76. Ini disebabkan dengan
menjadikan tanah tersebut sebagai tanah rezab adalah tidak sesuai untuk tujuan
pembangunan kerana hak milik hakiki kepada tanah tersebut adalah kepunyaan
kerajaan negeri. Di bawah seksyen 76(aa)(iii), pihak Berkuasa Negeri boleh
memberi milik kepada sesiapa untuk tempoh berkekalan (in perpetuity) atau hak
milik kekal apabila pihak Berkuasa Negeri berpendapat bahawa ada wujudnya
sebab-sebab khas yang memerlukannya berbuat begitu. Proses pemberimilikan
ditetapkan oleh Bab 2, KTN 1965 bermula dari seksyen 79 hingga 92. Berkenaan
dengan kadar sewaan/cukai tanah dan pembayaran premium pihak Berkuasa Negeri
mempunyai budibicara untuk menetapkannya pada kadar yang bersesuaian sekiranya
pemberimilikan untuk tujuan keagamaan, pendidikan, kebajikan dan kegunaan awam.[10]
Letakhak berkanun (Statutory Vesting)
Penyerahan hak kepada Majlis Agama Islam akan kuasa mentadbir
tanah-tanah wakaf boleh juga dilakukan melalui proses “letakhak berkanun”. Majlis Agama Islam negeri-negeri yang telah
diberi kuasa melalui peruntukan undang-undang[11]
yang menyatakan bahawa “Majlis menjadi pemegang amanah tunggal wakaf, nazar dan
amanah” boleh memohon kepada pihak Berkuasa Negeri letakhak berkanun dengan
merujuk kepada seksyen 416C KTN 1965.
Prosedur yang perlu diikut ialah pihak Majlis Agama Islam
menulis secara rasmi kepada Pendaftar menjelaskan akan hak Majlis terhadap
sesuatu tanah yang hendak atau telah diwakafkan. Borang yang perlu digunakan
untuk tujuan ini ialah Borang 30A dimana permohonan adalah untuk mendaftar
kepentingan yang telah berdaftar (registered interest) dan Borang 30B pula
perlu digunakan bila permohonan adalah untuk mendaftar kepenting yang boleh
daftar (registrable interest). Di dalam kedua-dua borang ini Majlis sebagai
pemohon haruslah menyatakan asas undang-undang yang diguna pakai untuk proses
letakhak.[12]
Apabila Pendaftar berpuas hati bahawasanya ada asas letakhak
berkanun, beliau akan membuat pengendorsan seperti apa yang dipohon di dalam
geran tanah. Prosedur ini adalah prosedur yang paling mudah untuk memindah
milik tanah wakaf daripada pemilik kepada Majlis Agama Islam. Nama pemilik
terdahulu masih tertera di dalam geran tetapi ianya dengan sendirinya terbatal
apabila penendorsan Majlis sebagai pemilik (pemegang amanah) yang baru. Telah
dicadangkan agar satu instrument atau borang yang baru di dalam KTN 1965 khusus
untuk tujuan permohonan pendaftaran letakhak berkanun. Ini adalah bertujuan
untuk mengelakkan kekeliruan dalam proses permohonan dan pendaftarannya. Adalah
lebih baik sekiranya instrumen tersebut akan membolehkan Pendaftar membuat
pengendorsan secara jelas meletakhak tanah wakaf kepada Majlis Agama Islam dan
nama Majlis dicatit sebagai pemegang amanah tunggal (sole trustee).[13]
Urusan (dealings) yang
boleh dilakukan terhadap tanah Wakaf
Apa bila isu pemilikan tanah telah selesai maka perkara yang
perlu dilihat sekarang ialah bagaimana hendak menggunakan tanah wakaf yang sedia
ada sebagai aset orang Islam yang boleh dibangunkan untuk menjadi sumber
ekonomi yang mampan dan berdaya maju. Mekanisma yang disediakan oleh KTN 1965
ialah sewaan (tenancy), pajakan (lease) dan cagaran (charge).[14]
Mekanisma yang diwujudkan ini menyebabkan harta tanah di Malaysia mempunyai
harga dan nilai yang tinggi. Pelaburan harta tanah yang melibatkan sewaan dan
pajakan sebenarnya membawa pulangan yang lumayan kepada pemilik tanah. Jika
tanah wakaf ditadbir dengan baik dan professional, ianya akan membawa banyak
faedah kepada orang Islam di negara ini. Ini terbukti apabila beberapa
inisiatif yang dibuat oleh beberapa negeri telah menghasilkan pulangan yang
memberangsangkan.
Peranan wakaf dalam pembangunan ekonomi dan aplikasinya di
Malaysia sekarang adalah jelas. Hasil pendapatan dari pelaburan harta wakaf
dapat diagihkan untuk kebajikan dalam pelbagai bentuk. Contohnya seperti
memberi bantuan pendidikan, perubatan dan kesihatan, bantuan kebajikan kepada
orang yang memerlukan seperti fakir miskin, mereka yang ditimpa musibah dan
kemalangan, anak-anak yatim, golongan orang istimewa, kegiatan dakwah dan
meningkatkan syiar Islam dan macam-macam lagi termasuklah menambah bilangan
usahawan Islam.
Tanah wakaf telah banyak dibangunkan untuk menggerakkan
kegiatan ekonomi masyarakat melalui penyediaan pusat dan premis perniagaan.
Pembinaan kompleks dan bangunan perniagaan di atas tanah wakaf telah
dilaksanakan di beberapa negeri seperti Wilayah Persekutuan, Selangor, Pulau
Pinang, Johor, Kedah dan lain-lain negeri. Sebagai contoh Majlis Agama Islam
Wilayah Persekutuan (MAIWP) telah membangunkan sebidang tanah wakaf Lot CT
10181, Lot 168CT16941 dan Lot 169 yang terletak di Jalan Perak, Kuala Lumpur.
Tanah-tanah ini digunakan untuk pembinaan Menara MAIWP setinggi 34 tingkat.
Menara ini disewakan kepada Bank Islam Malaysia Bhd dan TH Technologies Sdn Bhd
selama 25 tahun di mana sepanjang tempoh sewaan itu MAIWP akan mendapat
pulangan dianggarkan sebanyak RM50 juta. Apa bila tamat tempoh sewaanswlama 25
tahun tersebut, MAIWP akan memndapat semula bangunan berkenaan dan pada ketika
itu nilaian harta tanah tersebut dianggarkan RM600 juta.[15]
Satu lagi contoh yang menarik ialah peranan wakaf di dalam bidang pertanian. Di
Johor, Kerajaan negeri Johor telah mewujudkan apa yang dinamakan “wakaf irshod”.[16]
Kerajaan negeri menerusi kelulusan Majlis Mesyuarat Kerajaan dalam tahun 1994
telah mewakafkan tanah seluas 3900 ekar di Mersing. Ia dinamakan sebagai
“Ladang Wakaf Johor” dan dibangunkan dengan menggunakan dana dari saham wakaf dan
ia merupakan projek usaha sama antara Majlis Agama Islam Negeri Johor (MAI) dan
Pertubuhan Peladang Negeri Johor (PPNJ). Tanah tersebut diusahakan menjadi
ladang kelapa sawit.[17]
Mekanisma yang disebut di atas adalah seprti yang
diperuntukkan di bawah KTN 1965 iaitu:
1.
Pajakan
(seksyen 221hingga 240 KTN 1965)
2.
Sewaan
(seksyen 213dan seksyen 316 KTN 1965)
3.
Cagaran(seksyen
241 hingga 280 KTN 1965)
Pajakan
Pajakan adalah salah satu urusan/dealing yang diiktiraf oleh
KTN 1965. Pemilik berdaftar/pemberi pajak (lessor) boleh memajakkan tanahnya
kepada penerima pajak (lessee) untuk tempoh tertentu dengan balasan mendapat
bayaran sewaan. Di akhir tempoh pajakan, tanah tersebut akan kembali diserahkan
kepada pemilik asal. Tanah yang telah diusahakan tersebut termasuklah bangunan
dan apa-apa binaan atau tanaman akan jatuh ketangan pemilik asal. Ini
berdasarkan kepada definisi tanah (land) di bawah seksyen 5, KTN 1965.[18]
Pajakan di bawah KTN 1965 mestilah melebihi tempoh 3 tahun. Jika ianya untuk
tempoh tiga tahun, ianya dikenali sebagai penyewaan (tenancy). Pajakan mestilah
didaftarkan di Pejabat Tanah. Tempoh pajakan yang ditetapkan oleh KTN 1965
ialah:
1.
Pajakan
keseluruhan tanah – tempoh maksima ialah 99 tahun
2.
Pajakan
sebahagian dari tanah – tempoh maksima ialah 30 tahun[19]
Penerima pajak pula seterusnya boleh memajakkan tanah
tersebut bagi tempoh yang sama seperti di atas tetapi tidak melebihi tempoh
yang ada pada dirinya sendiri. Ini dinamakan sebagai (pajakan kecil) atau
sub-lease.[20]
Ini adalah satu mekanisma yang menarik dari sudut pembangunan tanah. Seandainya
pemilik tanah tidak mampu atau berminat untuk memajukan tanahnya sendiri,
beliau boleh memajakkan tanah tersebut kepada sesiapa yang mampu untuk
mengusahakan aktiviti ekonomi padanya. Pada masa yang sama pemilik tanah
mendapat hasil daripada pajakan yang dibuat. Seterusnya sekira penerima pajak,
atas sebab-sebab tertentu juga tidak dapat menggunakan tanah yang dipajaknya,
boleh membuat pajakan kecil (sub-lease) kepada orang lain yang mampu memajukan
tanah tersebut.
Pajakan tanah dalam menjana ekonomi adalah satu yang
praktikal. Ini disebabkan nilai pajakan tidak semahal atau setinggi harga yang
perlu bayar sekira tanah tersebut dijual. Ramai yang mampu untuk mengusahakan
dan memajukan tanah secara pajakan. Dalam perspektif tanah wakaf, pajakan
adalah sesuatu yang dibenarkan. Ini disebabkan tiada isu pindah milik dalam
pajakan tanah. Seperti yang disebutkan di atas pajakan hanya dibenarkan untuk
tempoh tertentu. Kebaikan kepada pemilik tanah pula, apabila tamat tempoh
pajakan, tanah tersebut boleh dipajakkan sekali lagi. Cuma perlu diperhatikan
status tanah wakaf yang disewakan. Jika status tanah wakaf tersebut adalah hak
milik kekal (freehold title) yang mana hak milik adalah untuk selama-lamanya
(in perpetuity)[21],
maka hak untuk memajak juga akan wujud selama mana wujudnya tanah tersebut.
Tetapi sekiranya status tanah wakaf itu adalah hak milik pajakan (leasehold
title) untuk tempoh asal selama 99 tahun maka hak untuk memajak adalah untuk
baki yang masih belum digunakan.[22]
Sewaan
Sewaan di bawah KTN 1965 juga dikenali sebagai sewaan
dikecualikan daripada pendaftaran (tenancy exam from registration – TER).
Tempoh sewaan mestilah tidak melebihi 3 tahun. Ini bermakna sewaan adalah satu
urusan/dealing yang mudah sehinggakan tidak diperlukan untuk didaftar di
Pejabat Tanah. Ianya boleh diadakan dengan secara perjanjian bertulis atau
perjanjian mulut sahaja.[23]
Ia merujuk kepada sewaan harian, bulanan atau pun tahunan (tidak melebihi 3
tahun). Konsep pembangunan tanah wakaf yang sesuai dengan kemudahan sewaan ini
adalah seperti pembinaan hotel atau servis apartment yang membenarkan penyewa
untuk menyewa pada kadar yang singkat. Atau pun pembinaan premis untuk industri
seperti “Industri Kecil dan Sederhana (SME)”. Sekali lagi apabila sesuatu
perjanjian singkat ini tamat tempoh, perjanjian baru boleh dimetrai.
Walaupun sewaan jangka pendek ini tidak didaftarkan di bawah
KTN 1965, tetapi hak penyewa tetap terpelihara sekiranya perjanjian sewaan
diendorskan di Pejabat Tanah dibawah seksyen 316 KTN 1965. Penyewa hanya perlu
membuat permohonan resmi, sebagai contoh menulis surat memohon pengendorsan
tuntutan sebagai penyewa dan disertakan dengan salinan perjanjian sewaan. Juga
perlu disertakan lakaran kepada pelan tanah, di bahagaian tanah manakah beliau
menjadi penyewa sekiranya (menyewa sebahagian sahaja dari keseluruhan tanah).
Pengendorsan tuntutan penyewa adalah penting supaya kepentingan penyewa
terperlihara seandainya pemilik hendak menjual atau memajak (menyewakan) tanah
yang sama kepada pihak ketiga. Begitu juga seandainya tanah yang disewa diambil
semula oleh kerajaan di bawah Akta Pengambilan tanah 1960, penyewa yang
diendors dalam geran tanah ada hak menuntut pampasan atau ganti rugi. Secara
ringkasnya “sewaan” juga menjadi satu mekanisma pembangunan dan pelaburan yang
praktikal dan mudah serta mampu membawa keuntungan sekiranya tanah wakaf
digunakan.
Cagaran
Cagaran (charge) adalah satu urusan/dealing yang amat popular
di bawah KTN 1965. Ini disebabkan tanah sebagai aset mempunyai nilai dan
kegunaan yang amat besar dalam konteks perniagaan. Sekiranya seseorang atau
institusi perniagaan memerlukan sokongan kewangan samada untuk memulakan
perniagaan atau membesarkan lagi perniagaan, tanah adalah aset yang boleh
dijadikan cagaran. Pihak bank memang mudah untuk memberikan pinjaman seandainya
tanah dijadikan sebagai cagaran. Tanah adalah jaminan kepada pinjaman di mana
sekiranya pemilik tanah yang juga peminjam gagal untuk membayar balik kepada
bank, bank berhak untuk melelong tanah tersebut dan mendapatkan semula dana
yang dipinjamkan daripada jumlah hasil lelongan tanah tersebut.[24]
Walau bagaimana pun konsep cagaran tidak boleh dilaksanakan
dalam konteks tanah wakaf kerana tanah wakaf tidak boleh dijual. Maka bank
tidak akan menerima tanah wakaf sebagai sekuriti untuk pinjaman yang dipohon.
Ini disebabkan konsep asas cagaran tanah ialah tanah yang dicagarkan itu akan
menjadi sekuriti kepada pinjaman yang diterima oleh pemilik tanah. Seandainya
pemilik gagal untuk menjelaskan apa-apa bayaran yang dipersetujui di bawah
perjanjian cagaran maka pihak bank boleh mendapat perintah untuk melelong tanah
tersebut dan hasil jualan akan diambil oleh bank untuk melangsaikan pinjaman
yang dibuat, Seandainya ada lebihan daripada jumlah hasil jualan, maka baki
tersebut akan diberikan kepada pemilik tanah.
Peranan Kerajaan dalam
pembangunan tanah milik orang Islam
1.
Menukar
status atau syarat yang dikenakan kepada tanah-tanah wakaf
Seperkara lagi yang perlu dibincangkan dengan pihak Berkuasa
Negeri ialah berkenaan dengan syarat penggunaan tanah[25],
sekatan kepentingan (restriction in interest) dan syarat-syarat nyata (express
condition).[26]
Dalam peruntukkan seksyen 79(2) disebutkan dengan jelas bahawa
pihak Berkuasa Negeri mempunyai kuasa budibicara dalam menentukan kadar sewaan
(quit rent/cukai tanah)[27]
dan premium.[28]
Ianya juga merujuk kepada penentuan syarat penggunaan tanah[29]
dan sekatan kepentingan serta syarat-syarat nyata.[30]
Keputusan berkatan dengan semua perkara yang di sebut di sini haruslah memberi
nilai optima kepada tanah yang diwakafkan. Sebagai contoh tanah yang diletak di
bawah syarat penggunaan tanah “industri” mempunyai nilai tanah yang lebih
tinggi daripada kegunaan untuk “pertanian” atau “bangunan”. Tanah yang tidak
mempunyai sekatan kepentingan dan tiada syarat-syarat nyata adalah lebih tinggi
nilainya berbanding dengan tanah yang tertakluk kepada sekatan dan syarat yang
disebut tadi. Ini disebabkan tanah yang sebegini lebih bernilai tinggi dan
mudah untuk dibangunkan. Pelabur akan lebih berminat untuk memajukan tanaf
wakaf yang bersifat seperti ini kerana bernilai tinggi dan tiada kekangan
terhadap bentuk projek harta tanah yang boleh dilaksanakan.
2. Memudahkan
proses kelulusan untuk permohonan membangunkan tanah wakaf.
Urusan
pentadbiran dan pengurusan wakaf sentiasa dikemas kinikan. Kerajaan menubuhkan
Jabatan Wakaf, Zakat dan Haji (JAWHAR) pada tahun 2004. Ini adalah langkah yang
terpuji kerana matlamat penubuhan JAWHAR ialah untuk mengawalselia pentadbiran
harta wakaf, zakat mal dan haji di seluruh negara lebih sistematik, tersusun
dan berkesan. Setiap negeri juga mempunyai unit atau jabatan wakaf yang
menguruskan harta wakaf, membangun, meyenglenggara serta melabur harta wakaf
supaya berkembang dan dapat dimanfaatkan oleh semua umat Islam.[31]
Namun untuk tujuan pembangunan tanah wakaf khususnya adalah dicadangkan agar
ditubuhkan satu jawatankuasa khas yang ahlinya terdiri dari wakil-wakil dari
jabatan yang berkenaan seperti Pihak Berkuasa Negeri, Pihak Berkuasa Tempatan,
Pejabat Tanah dan Galian, Jabatan Perancang Bandar dan Desa dan lain-lain
jabatan yang mempunyai bidang kuasa dalam memproses dan meluluskan permohonan
untuk memajukan tanah.
Untuk langkah
awal JAWHAR boleh memainkan peranan dengan mengeluarkan garis panduan dan juga
terma rujukan bagaimana jawatankuasa ini bertindak dalam memastikan pembangunan
tanah wakaf dapat dilaksanakan dengan cepat dan berkesan. Seterusnya garis
panduan dan terma rujukan yang dihasilkan itu diguna pakai oleh setiap negeri
bagi memastikan keseragaman dalam polisi dan perlaksanaan pembangunan tanah
wakaf di seluruh negara. Satu lagi objektif jawatankuasa khas ini adalah
mencari formula agar peraturan dan polisi berkenaan pentadbiran tanah
dipermudah dan sentiasa memenuhi objektif pembangunan harta wakaf sebagai
pemangkin ekonomi orang Islam.[32]
Majlis Tanah Kebangsaan yang mana keahliannya terdiri dari Menteri Besar setiap
negeri harus juga memainkan peranan di mana formula yang dipersetujui tadi
dijadikan sebagai polisi yang perlu dipatuhi.[33]
3. Variasi
terhadap Syarat, Sekatan dan Kategori
Adalah
diharapkan agar pihak Berkuasa Negeri lebih bersifat terbuka dalam menggunakan
kuasa dalam permohonan yang diterima dari pemilik tanah untuk mengubah syarat,
sekatan dan kategori penggunaan tanah seperti yang dikenakan dalam dokumen
hakmilik. Apabila Majlis Agama Islam sebagai pemilik (pemegang amanah) untuk
menukar syarat tanah wakaf sebagai contoh, daripada kategori penggunaan tanah –
“pertanian” kepada “bangunan” ianya boleh dipertimbangkan oleh pihak Berkuasa
Negeri dengan menggunakan peruntukkan seksyen 124 KTN 1960. Seperti yang
dinyatakan di atas sekiranya tanah wakaf yang ditukar milik daripada pemilik
berdaftar yang asal kepada Majlis Agama Negeri untuk tujuan mewakafkan tanah
secara serahan (surrender)[34]
pihak Berkuasa Negeri mempunyai kuasa penuh untuk membuat pemberimilikan
(alienation) dan menetapkan “Syarat, Sekatan dan Kategori”, kuasa tersebut
mestilah digunakan untuk membuat syarat yang memihak kepada penggunaan tanah
yang lebih optima. Perkara yang sama adalah diharapkan dalam permohonan tukar
syarat yang dibuat walaupun setelah pemberimilikan dibuat oleh pihak Berkuasa
Negeri.
Dalam keadaan
tertentu di mana pemilik hanya mewakafkan sebahagian daripada tanahnya.
Keluasan tanahnya adalah 1 hektar dan kategori penggunaan tanah adalah
“pertanian”. Beliau mahu mewakafkan empat per lima dari tanahnya dan baki satu
per lima untuk dirinya sendiri. Kesukaran akan berlaku kerana permohonan untuk
pecah lot (subdivision of land) tidak akan dibenarkan. Seksyen 136 KTN 1965
menyatakan bahawa permohonan pecah lot yang mana saiz akan berubah selepas itu
menjadi lebih kecil daripada dua per lima hektar. Bila permohonan ini ditolak
maka usaha untuk mendapatkankan hak milik berasingan juga tidak boleh
diperolehi dan jika tanah tersebut hendak dimajukan kesukaran akan timbul
kerana pelabur tidak berminat dengan tanah yang mempunyai ketuanpunyaan bersama
(co-proprietorship). Jika berlaku pertelingkahan di antara mereka ianya boleh
menyebabkan komplikasi undang-undang. Oleh yang demikian, adalah dicadangkan
pihak Berkuasa Negeri menyelesaikan masalah ini dengan membenarkan pemilik
menukar syarat kategori tanah daripada pertanian kepada bangunan. Kategori
bangunan tidak mengenakan syarat yang sama seperti kategori pertanian, maka permohonan
untuk mendapatkan hakmilik berasingan adalah cerah.[35]
4. Mengambil
tanah yang telah diberimilik tetapi tidak dibangunkan atau dimajukan atau
terbengkalai.
Merujuk
kepada persoalan yang ditimbul pada awal perbincangan - Adakah undang-undang memastikan tiada
pembaziran dalam pembangunan tanah seperti tanah terbiar dan tidak dimajukan.
Adakah mereka yang berjaya “menghidupkan tanah mati (mawat) atau membangunkan
tanah diberi keutamaan dalam pengurniaan tanah. Bagaimana pula dengan tanah
yang telah menerima milik yang tidak dibangunkan. Bolehkan tanah tanah yang
tidak dibangunkan dirampas atas alasan pemilik telah melanggar syarat guna
tanah. Dalam hal ini bolehkah berlaku di mana tanah yang telah dirampas di beri
milik kepada orang lain yang berkemampuan untuk memajukan tanah tersebut.
Di Malaysia polisi perancangan penggunaan tanah diterajui
oleh KTN 1965 melalui satu sistem kawalan menerusi pemberian hakmilik tanah
bersyarat. Perundangan ini mengawal perubahan dalam penggunaan tanah dan juga
penetapan syarat-syarat pemilikan tanah serta memperuntukkan prosedur yang
jelas dalam pembangunan tanah di negara ini iaitu tukar syarat (conversion),
pecah lot (sub-division), pecah sempadan tanah (partition), penggabungan
(amalgamation), penyerahan (surrender) dan pemberimilikan semula
(re-alienation). Seterusnya pihak Berkuasa Negeri mempunyai kuasa untuk
melakukan pelucuthakan (forfeiture) terhadap pemilik tanah dalam dua keadaan
iaitu – a) kegagalan pemilik tanah membayar sewaan mengikut peruntukkan seksyen
100 KTN 1965 dan b) pelucuthakan atas sebab pelanggaran syarat nyata atau
syarat tidak nyata.[36]
Sebagai contoh tanah yang di bawah kategori “pertanian” disyaratkan bahawa
penanaman bermula dua belas bulan dari tarikh syarat tersebut dikenakan kepada
tanah tesebut yang selalunya bermula dari tanah diberimilikan. Bagi tanah yang
di bawah kategori “bangunan” disyarakat juga bahawa dalam tempoh dua tahun dari
tarikh syarat dikenakan pembinaan sepatutnya telah disiapkan.[37]
Perlanggaran terhadap syarat yang disebutkan memboleh pihak Berkuasa Negeri
merampas semula tanah yang telah diberimilikan. Jika perlaksanaan undang-undang
ini dibuat maka isu tanah terbengkalai tidak akan timbul.
Tetapi tidak jelas sama ada proses pemberimilikan semula
selepas tanah diambil semula oleh pihak Berkuasa Negeri menepati konsep “ihya’
al mawat” yang bermaksud menghidupkan tanah yang mati. Pada peringkat awal
kemerdekaan ramai yang terlibat dengan penerokaan tanah. Walaupun mereka
dianggap sebagai penceroboh (trespasser) atau penduduk setinggan (squatters)
yang tidak mempunyai apa-apa hak terhadap tanah yang diduduki[38]
tetapi menjadi dasar dimana proses pemberimilikan tanah keutamaan diberi kepada
golongan seperti ini.
Adalah menjadi hak yang boleh di putuskan oleh pihak Berkuasa
Negeri untuk merampas tanah seperti yang disebutkan di atas dan dijadikan tanah
wakaf yang akan memberi menafaat kepad masyarakat keseluruhannya.
Satu lagi cara yang boleh digunakan oleh pihak Berkuasa
Negeri ialah merampas tanah yang tidak digunakan atau terbengkalai dengan
menggunakan Akta Pengambilan Tanah 1960.[39]
Cara ini adalah lebih munasabah dan tidak merugikan pemilik tanah.
Sekurang-kurangnya pemilik tanah yang diambil tanahnya akan dibayar pampasan
mengikut harga pasaran. Ini adalah jauh lebih baik jika pihak Berkuasa Negeri
menggunakan kuasa mereka di bawah peruntukkan seksyen 100 kerana gagal membayar
sewa kepada kerajaan negeri atau pun perlanggaran syarat tidak nyata iaitu
seksyen 115, 116 dan 117 KTN 1965 yang mana pemilik tidak akan mendapat apa-apa
walaupun tanah mereka di rampas. Terpulanglah kepada pihak Berkuasa Negeri
untuk memberi hakmilik tanah yang dirampas kepada Majlis Agama Islam dan
menjadikannya sebagai tanah wakaf. Pampasan yang dibayar kepada pemilik yang
terdahulu adalah merupakan bantuan dan sumbangan kerajaan negeri dalam
memperkasakan ekonomi orang Islam menerusi institusi wakaf.
5. Alternatif
kepada “Cagaran” sebagai sumber kewangan untuk membangunkan tanah wakaf.
Seperti yang
disebutkan di atas bahawa tanah wakaf tidak boleh dicagarkan (charge) bagi
tujuan mendapat sumber kewangan untuk membangunkan tanah wakaf.[40]
Maka perlu ada alternatif kepada hanya bersandarkan kepada harta tanah untuk
mendapat sumber kewangan bagi tujuan tersebut. Perkembangan baru dalam amalan
wakaf ialah apabila diwujudkan harta wakaf kontemporai apa yang dinamakan
sebagai wakaf saham, saham wakaf, wakaf tunai dan takaful wakaf. Saham wakaf
bermaksud mewujudkan suatu wakaf musytarak (berkelompok) melalui
sumbangan yang diterima daripada masyarakat ke dalam satu tabung amanah wakaf
yang mana akan ditukar kepada harta kekal yang dinamakan badal atau ganti wang. Penukaran ini dibuat dalam bentuk
pembangunan harta tanah, pembangunan tanah wakaf yang sedia ada dan pelbagai
aktiviti pembangunan sosioekonomi yang di rancang dari masa ke semasa bagi
kebajikan dan kepentingan agama Islam.[41]
Kesimpulan
Sejarah
membuktikan bahawa wakaf dan harta orang Islam memainkan peranan penting dalam
pembangunan ekonomi sesebuah negara. Instrumen seperti wakaf telah menjadi alat
untuk mengagihkan kekayaan masyarakat bagi tujuan pembangunan dan membela
rakyat yag memerlukan bantuan. Harta tanah memang terbukti sebagai asset yang
amat beharga kepada sesiapa yang memilikinya. Pemilik perseorang boleh
membangunkan tanahnya sendiri. Kerajaan juga boleh memainkan peranan untuk
memajukan tanaf yang diwakafkan. Majlis Agama Islam negeri-negeri telah
diberikan mandat untuk menjaga, mengawal dan mengusahakan tanah wakaf.
Peruntukan undang-undang yang sedia ada nampaknya membantu dalam usaha memajukan
harta orang Islam terutamanya harta wakaf. Undang-undang pentadbiran tanah
seperti yang terkandung dalam Kanun Tanah Negara 1965 tidak mengekang tanah
wakaf daripada dimajukan. Yang perlu dilakukan sekarang ialah untuk memantapkan
pengurusan tanah wakaf dengan mengadakan kerjasama dan penyelarasan diantara
Majlis Agama Islam negeri-negeri sebagai pemilik/pemegang amanah harta wakaf
dengan agensi-agensi yang mempunyai bidang kuasa dalam hal-hal tanah dan
pembangunannya. Kesedaran di kedua-dua pihak dalam menjalankan peranan untuk
memajukan ekonomi Islam akan membawa kepada perubahan yang signifikan dalam
bentuk pengurusan dan pembagunan harta orang Islam dan harta wakaf.
[1]
Prof Dr Sr Hj Miswan @ Abdul
hakim b Mohammed, Prof Madya Abdul Hamid b Hj Mar Iman, Adibah Awang,
Pembangunan Harta Tanah dan Pelestarian Alam, kertas kerja yang dibentang dalam
Seminar Pembanagunan Harta Tanah Kebangsaan Menurut Perspektif Islam, IKIM,
Kuala Lumpur, 2009, ms 1
[2] Op Cit., ms
2
[3] Di bawah Kanun Tanah Negara 1965
terdapat tiga syarat penggunaan tanah iaitu “pertanian”, “bangunan” dan
“industri”. Nilaian harga tanah adalah bergantung kepada syarat penggunaan
tanah. Tanah industri mempunyai nilai yang lebih tinggi daripada tanah
pertanian.
[4] Untuk keterangan lanjut berkenaan syarat-syarat
yang ditetapkan di dalam KTN 1965 untuk tujuan pembangunan sila rujuk
Adibah Awang, Land Conversion, Subdivision and Amalgamation), Buletin
Gioinformasi, Jilid 1 No 1, ms 37-44, April 1998.
[5]Pengecualian terhadap konsep
“indefeasibility” ini adalah apabila hak milik atau kepentingan yang didaftar
itu diperolehi melalui penipuan (fraud), salah nyata (misrepresentation),
pemalsuan (forgery) dan lain-lain seperti yang diperuntukkan di bawah seksyen
340(2) KTN 1965.
[6] Keterangan lanjut boleh diperolehi
dengan merujuk kepada kertas kerja yang bertajuk “Isu-isu Pembahagian Harta
Pusaka Orang Islam dalam Konteks
Perundangan Malaysia” yang ditulis oleh Tuan Haji Wan Abdul Halim b Wan Harun,
Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan Galian Negeri Perak.
[7] Akta Setem 1949
[8] Seksyen 195 KTN 1965 menyatakan
bahawa pemilik tanah boleh menyerahkan tanahnya semula kepada kerajaan negeri
dan ianya tertakluk kepada syarat yang ditetapkan dalam seksyen 196 KTN 1965
antara lain menyebut penyerahan tersebut haruslah tidak menimbul sebarang
liability kepada kepada pihak berkuasa negeri, tanah tersebut tidak tertakluk
kepada penahan penghakiman, kesemua yang berkepentingan terhadap tanah tersebut
memberikan kebenaran dll.
[9]
Seksyen 197 dan seksyen 200 KTN 1965
[10] Seksyen 80 KTN 1965
[11] Seksyen
89, Enekmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Selangor) 2003; Enekmen Pentadbiran
Hal Ehwal Agama Islam Negeri Pulau Pinang, 1993, seksyen 92, Bab VII Enekmen
Pentadbiran Hal Ehwal Agama Islam Negeri Perak.
[12] Asas undang-undang adalah peruntukkan
undang-undang yang disebut dalam nota kaki no. 11 di atas.
[13] Dr Siti Mashitah Mahamood,
“Harmonisation of the Malaysian National Land Code 1965 and the Syariah Law of
Wakaf: Recommendations for Amendments in the International Conference on
Harmonisation of Shari’ah and Civil Law, Towards A Methodology of
Harmonisation, Kuala Lumpur (2005).
[14] Satu lagi urusan/dealing yang
diiktiraf oleh KTN 1965 ialah pindah milik (transfer). Tetapi tanah Wakaf tidak
dipindah milik dalam konteks jual beli, maka ianya tidak dibincangkan sebagai
satu mekanisma yang boleh digunakan untuk pembangunan dalam skop yang lebih
luas.
[15] Di sebut dalam kertas kerja yang
ditulis oleh Asmak Ab Rahman, Pensyarah Kanan, Jabatan Syariah dan Ekonomi,
Akademi Islam, Universiti Malaya bertajuk “Peranan Wakaf Dalam Pembangunan
Ekonomi Umat Islam dan Aplikasinya di Malaysia”, m.s. 140;
http://www.maiwp.gov.my/index.php/option=com-content&view+article&id...
[16] Wakaf irshod juga dikenali sebagai wakaf pertubuhan atau rezab kerajaan.
[17] Asmak Ab Rahman, Pensyarah Kanan,
Jabatan Syariah dan Ekonomi, Akademi Islam, Universiti Malaya bertajuk “Peranan
Wakaf Dalam Pembangunan Ekonomi Umat Islam dan Aplikasinya di Malaysia”, m.s.
142
[18] Seksyen 5 KTN 1965 menyebut “land”
merangkumi “d) all things attached to the earth or permanently fastened to any
thing attached to the earth, whether on or below the surface…”
[19] Seksyen 221(3) KTN 1965
[20] Seksyen 222 KTN 1965
[21] Seksyen 76(aa) KTN 1965.
[22] Hak milik ini juga dikenali
sebagai hak milik “Pajakan Negeri” atau
“State Lease”
[23] Seksyen 213(3) KTN 1965
[24] Seksyen 243 dan seksyen 253 KTN 1965
[25] Syarat penggunaan tanah (category of
land use) dibahagikan kepada tiga, iaitu “pertanian”(seksyen 115), “bangunan”
(seksyen 116) dan “industri” (seksyen 117)
[26]. Sekatan kepentingan dan
syarat-syarat nyata disebut dalam Bab 7
KTN 1965 terutama seksyen 1103, 109, 121 dan 122. Contoh “restriction in
interest” adalah “…tanah yang diberi milik tidak boleh dipindah milik kepada
sesiapa dalam tempoh 15 tahun ianya diberi milik oleh pihak Berkuasa Negeri”.
Contoh syarat nyata yang berkaitan dengan tanah dibawah penggunaan “pertanian”
ialah “Tanaman Kekal – Getah atau Kelapa Sawit”.
[27]
Seksyen 79(2)(d) KTN 1965
[28]
Seksyen 79(2)(e) KTN 1965
[29]Seksyen
79(2) (f) KTN 1965
[30]
Seksyen 79(2) (g) KTN 1965
[31] Asmak Ab Rahman, op cit., p. 121
[32] Isu-isu yang
disebutkan dalam perbincangan “Menukar status atau syarat yang dikenakan kepada tanah-tanah wakaf” di
atas, harus dijadikan agenda yang memerlukan persetujuan
terutamanya Pihak Berkuasa Negeri.
[33] Polisi
yang diluluskan oleh Majlis Tanah Kebangsaan perlu dipatuhi oleh semua
negeri-negeri dengan pengecualian di beri kepada Sabah dan Sarawak – Artikal
95E, Perlembagaan Persekutuan.
[34] Sila rujuk m.s. 7 dan 8
[35] Kadang kala ada keperluan untuk
penggabungan (amalgamation) tanah yang bersebelahan tetapi mempunyai hakmilik
berasingan bagi tujuan pembangunan berskala besar. Lazimnya sebidang tanah yang
luas adalah lebih ekonomikal untuk di majukan jika dibandingkan dengan tanah
yang keluasannya lebih kecil – rujuk seksyen 146 KTN 1965.
[36] Syarat nyata seperti apa yang
tertera dalam dokumen hak milik dan syarat tidak nyata terdapat dalam seksyen
114, 115. 116 dan 117.
[37] Seksyen 115(1)(b) dan seksyen
116(1)(a)
[38] Seksyen 48 menyatakan dengan jelas
bahawa “Tiada hakmilik kepada tanah Negeri diberi atas sebab pemilikan
(possession), pendudukan tanpa sah atau pendudukan dibawah apa-apa lesen untuk
apa-apa tempoh”
[39] Seksyen 3 Akta Pengambilan Tanah 1960 memberi kuasa kepada kerajaan
Negeri untuk mengambil tanah secara paksa bagi tujuan kegunaan awam atau pada
pandangan kerajaan negeri untuk tujuan pembangunan ekonomi. Jadual A kepada
Akta ini menerangkan cara pampasan dikira.
[40] Sila rujuk m.s. 13
[41] Asmak Ab Rahman, op cit., p. 123. Terdapat beberapa
negeri yang memperkenalkan saham wakaf iaitu Selangor, Pulau Pinang, Melaka dan
Pahang.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan