Oleh Ab Aziz bin Ismail[1]
PENDAHULUAN
Pindaan Perlembagaan melalui Akta A704 dan berkuatkuasa
pada 10 Jun 1988[2]telah memberi kedudukan
yang jelas kuasa Mahkamah Syariah dalam perundangan Negara. Kes-kes yang telah
di putuskan oleh Mahkamah Syariah yang melibatkan kuasa- kuasa yang di letakkan
kepadanya seperti berkaitan dengan harta, jenayah, penjagaan anak- anak dan
lain- lain kekal sehingga rayuan di buat di Mahkamah Persekutuan.[3]
Perkara ini telah di huraikan oleh Mahkamah Persekutuan dengan jelas dalam kes Azizah Bte Shaik Ismail & Anor V
Fatimah Bte Shaik Ismail & Anor[4].
Semasa menolak rayuan ini Mahkamah Persekutuan berpendapat bahawa perkara pokok
yang dipersoalkan adalah tentang penjagaan kanak-kanak tersebut dan
memandangkan ia dengan jelas dalam bidang kuasa Mahkamah Syariah, menurut
perkara 121(1A) Perlembagaan Persekutuan, Mahkamah Tinggi tiada bidang kuasa
ke atas perkara tersebut.
Selaras dengan pindaan Perlembagaan Persekutuan di atas,
Kanun Tanah Negara 1965 (Kanun) telah di pinda pada tahun 1992[5]dalam
definasi Mahkamah Tinggi telah di perluaskan termasuk Mahkamah Syariah. Oleh
hal yang demikian jika terdapat persoalan tentang bidang kuasa Mahkamah Syariah
dan Mahkamah Tinggi,menurut perkara 121(1A) Perlembagaan Persekutuan, jika
Mahkamah Syariah mempunyai bidang kuasa ke atas perkara tersebut, Mahkamah
Tinggi tidak akan mempunyai bidang kuasa.[6]
KTN telah memperuntukkan bidang kuasa yang luas kepada
Mahkamah atau seorang Hakim untuk membuat semua perkara yang di fikirkan sesuai
untuk memberi kesan kepada sebarang keputusan atau perintah diberi atau di buat
dalam mana-mana prosiding yang berkaitan dengan tanah dan menjadi tanggung
jawab Pendaftar atau Pentadbir Tanah melaksanakan perintah tersebut.[7]
Keputusan atau perintah termasuk di buat oleh Mahkamah Syariah.
KTN juga memberi hak kepada mana-mana orang atau badan
yang terkilan dengan sebarang keputusan yang di buat dibawah Kanun ini oleh Pihak
Berkuasa Negeri, Pengarah Negeri, Pendaftar atau Pentadbir Tanah, dalam tempoh
3 bulan dari tarikh terakhir berhubung dengan perkara itu, untuk membuat rayuan
kepada Mahkamah.[8] Rayuan ke Mahkamah lebih
tinggi hendaklah mengikut peraturan-peraturan Mahkamah sedia ada bagi Mahkamah
Sivil[9].
Dalam kes Azizah Bte Shaik Ismail & Anor V Fatimah Bte Shaik Ismail &
Anor, perayu-perayu mempunyai hak untuk merayu terhadap perintah Mahkamah
Syariah tetapi sebaliknya mereka telah pergi ke Mahkamah Tinggi untuk mendapat
remedi mereka yang tidak diperuntukkan untuk mereka. Mereka telah ke Mahkamah
Tinggi untuk menguatkuasakan satu perintah Mahkamah Syariah melalui satu writ
habeas corpus yang dengan jelas tiada bidang kuasa untuk melayan permohonan
tersebut.[10]
Pendaftar atau Pentadbir Tanah juga di beri peluang oleh
KTN untuk merujuk sesuatu isu ke Mahkamah jika di fikirkan sesuai manfaat
dengan syarat mendapat kelulusan terlebih dahulu dari Pengarah Negeri.[11]
Kes- kes seperti harta sepencarian, hibah atau pewaris- pewaris perlu mendapat
pandangan Mahkamah yang kompetent sebelum di putuskan.[12]
Namun demikian tiada rayuan ke Mahkamah Tinggi Syariah di
atas apa- apa keputusan yang buat oleh Pendaftar atau Pentadbir Tanah. Sek 421A
KTN tidak memasukkan sek 418 KTN yang berkaitan dengan hak rayuan oleh pihak
terkilan dengan keputusan Pendaftar atau Pentadbir Tanah. Begitu juga tiada
rujukan ke Mahkamah Tinggi Syariah boleh di buat oleh Pendaftar atau Pentadbir
Tanah kerana sek 419 KTN tidak termasuk dalam tafsiran sek 421A KTN di atas.
SISTEM PENTADBIRAN TANAH DI MALAYSIA
Sebagai sebuah negeri dalam Persekutuan, Malaysia mengamalkan sistem
pentadbiran tanah berasingan di mana setiap negeri mempunyai kuasa tersendiri.
Pengasingan kuasa seperti di tetapkan oleh Jadual Kesembilan Perlembagaan
Persekutuan di mana hal ehwal tanah berada dalam Senarai II iaitu Senarai
Negeri.[13]
Walaupun setiap negeri mempunyai kuasa tersendiri, undang-undang berkaitan
dengan pentadbiran tanah adalah sama kecuali undang-undang berkaitan dengan
rizab Melayu, tanah adat dan peraturan-peraturan tanah negeri.
Selain perkara berkaitan dengan tanah, perkara-perkara
di bawah bidang kuasa negeri ialah hukum Syarak dan undang-undang diri dan
keluarga bagi orang yang menganut agama Islam, termasuk hukum Syarak yang
berhubungan dengan pewarisan, berwasiat dan tidak berwasiat, pertunangan,
perkhawinan, perceraian, mas kahwin,nafkah, pengangkatan, kesahtarafan,
penjagaan, alang, pecah milik dan amanah bukan khairat; Wakaf dan takrif serta
pengawalseliaan amanah khairat dan agama, pelantikan pemegang amanah dan
pemerbadanan orang berkenaan dengan derma kekal agama dan khairat, institusi,
amanah, khairat dan institusi khairat Islam yang beroperasi keseluruhannya di
dalam Negeri; adat Melayu; Zakat, Fitrah dan Baitulmal atau hasil agama Islam
yang seumpamanya; masjid atau mana-mana tempat sembahyang awam untuk orang
Islam, pewujudan dan penghukuman kesalahan yang dilakukan oleh orang yang
menganut agama Islam terhadap perintah agama itu, kecuali berkenaan dengan
perkara yang termasuk dalam Senarai Persekutuan; keanggotaan, susunan dan
tatacara mahkamah Syariah, yang hendaklah mempunyai bidang kuasa hanya ke atas
orang yang menganut agama Islam dan hanya berkenaan dengan mana-mana perkara
yang termasuk dalam perenggan ini, tetapi tidak mempunyai bidang kuasa
berkenaan dengan kesalahan kecuali setakat yang diberikan oleh undang-undang
persekutuan; mengawal pengembangan doktrin dan kepercayaan di kalangan orang
yang menganut agama Islam; penentuan perkara mengenai hukum dan doktrin Syarak
dan adat Melayu kecuali mengenai Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Labuan dan
Putrajaya,[14]
Terdapat perbezaan pandangan dan amalan Pentadbiran Tanah Negeri- negeri
terutama mengenai urusan pendaftaran yang berkaitan dengan Perintah Mahkamah
Syariah.Tuntutan hartatimbul bila berlaku wakaf, kematian, penceraian atau
perpisahan suami-isteri.
Dalam Mahkamah Syariah, dalil-dalil dari al-Quran dan hadith telah di rakam
oleh YA Hakim mengenai keharusan penceraian dan akhlak kedua pihak mengenainya.
Dalam kes Noh bin Atan v Shakila bte Mohamed[15],
Kes Rayuan Mal Bil 5/97, Hakim telah menyebut di dalam Al Quran, terdapat
banyak ayat mengenai perceraian. Antaranya ialah:
(a)
'Wahai Nabi! Apabila kamu hendak mencerai isteri-isteri kamu maka
ceraikanlah mereka pada masa mereka dapat memulakan 'iddahnya dan hitunglah masa
'iddah itu dengan betul, serta bertaqwalah kepada Allah Tuhan kamu, janganlah
kamu mengeluarkan mereka dari kediaman mereka kecuali jika mereka melakukan
perbuatan keji yang nyata. Itulah had-had hukumnya yang ditentukan oleh Allah
maka janganlah kamu melanggarnya dan sesiapa yang melanggar batasan-batasan
hukum Allah, maka sesungguhnya ia berlaku zalim kepada dirinya sendiri;
patuhilah hukum itu kerana engkau tidak mengetahui boleh jadi Allah akan
mengadakan, sesudah itu, sesuatu suasana yang lain pula.' (Surah Al-Talaq (65):
1)
(b)
'Tempatkanlah isteri-isteri yang menjalankan 'iddahnya itu di tempat
kediaman yang sama seperti cara hidup kamu padanya, sesuai dengan kemampuan
kamu dan janganlah kamu adakan sesuatu yang menyakiti mereka supaya mereka
keluar meninggalkan tempat itu. Dan jika mereka berkeadaan sedang mengandung
maka berikanlah kepada mereka nafkah sehingga mereka melahirkan anak yang
dikandungnya dan jika mereka menyusukan anak untuk kamu, maka berikanlah kepada
mereka upahnya dan berundinglah di antara kamu berdasarkan apa yang adil dan
munasabah.' (Surah Al-Talaq (65): 6)
Di dalam Al Quran ditegaskan apabila seorang hendak menceraikan isterinya
dia hendaklah membuat demikian dengan cara yang baik. Perundangan di
Wilayah-Wilayah Persekutuan, Selangor dan lain-lain negeri di Malaysia telah
cuba memperuntukkan demikian dengan memperuntukkan bahawa sebaik-baiknya suami
itu yang hendak menceraikan isterinya hendaklah membuat permohonan ke Mahkamah
Syariah disertai dengan suatu akuan mengandungi syarat apa-apa perjanjian
antara mereka berhubung dengan perceraian yang dicadang itu termasuk
pembahagian apa-apa aset yang diperolehi oleh usaha bersama pihak-pihak itu
atau jika tidak ada, cadangan pemohon mengenai hal-hal itu. Dengan cara itu,
apabila perceraian diadakan, boleh juga diadakan penyelesaian perkara-perkara
sampingan antara mereka dengan cara yang baik.
BIDANGKUASA
MAHKAMAH SIVILDAN MAHKAMAH SYARIAH
Kedua-dua mahkamah sivil dan syariah adalah ciptaan dandiwujudkan oleh
statut, iaitu Perlembagaan Persekutuan,Akta-Akta Parlimen dan Enakmen-Enakmen
Negeri mengikutmana yang berkenaan. Oleh itu, bagi menentukan sama adamereka
mempunyai bidangkuasa ataupun tidak, merekaharuslah melihat kepada
statut-statut tersebut.[16]
Pembahagian bidang kuasa di antara dua Mahkamah ini telah di jelas dalam
Pekara 121(1A) Perlembagaan Persekutuan seperti berikut:
Perkara 121. Kuasa kehakiman
Persekutuan.
|
(1) Maka hendaklah ada dua
Mahkamah Tinggi yang setara bidang kuasa dan tarafnya, iaitu—
(a) satu di Negeri-Negeri Tanah
Melayu, yang dikenali sebagai Mahkamah Tinggi di Malaya dan yang mempunyai
pejabat pendaftarannya yang utama di mana-mana tempat di Negeri-Negeri Tanah
Melayu yang ditentukan oleh Yang di-Pertuan Agong; dan
(b) satu di Negeri Sabah dan Sarawak, yang dikenali sebagai Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak dan yang mempunyai pejabat pendaftarannya yang utama di mana-mana tempat di Negeri Sabah dan Sarawak yang ditentukan oleh Yang di-Pertuan Agong; (c) (Dimansuhkan),
dan mana-mana mahkamah bawahan
yang diperuntukkan oleh undang-undang persekutuan dan Mahkamah Tinggi dan
mahkamah bawahan itu hendaklah mempunyai apa-apa bidang kuasa dan kuasa yang
diberikan oleh atau di bawah undang-undang persekutuan.
(1A) Mahkamah yang disebut dalam Fasal (1) tidaklah mempunyai bidang kuasa berkenaan dengan apa-apa perkara dalam bidang kuasa mahkamah Syariah. |
Penubuhan Mahkamah Syariah adalah mengikut Enakmen negeri masing-masing.
Bagi Wilayah-Wilayah Persekutuan, penubuhan Mahkamah Syariah mengikut sek 40
Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993 (Akta
505) seperti berikut dan bidang kuasanya mengikut seksyen 46 Akta yang sama:
Section 40. Constitution of Syariah Courts.
|
(1)
The Yang di-Pertuan Agong, on
the advice of the Minister, may by notification in the Gazette constitute
Syariah Subordinate Courts for the Federal Territories such places as he
considers fit.
(2) The Yang di-Pertuan Agong, on the advice of the Minister, may by notification in the Gazette, constitute a Syariah High Court for the Federal Territories. (3) The Yang di-Pertuan Agong, on the advice of the Minister, may by notification in the Gazette constitute a Syariah Appeal Court for the Federal Territories. |
|
Section 46. Jurisdiction of
Syariah High Court.
|
|
(1) A Syariah High Court shall have jurisdiction
throughout the Federal Territories and shall be presided over by a
Syariah Judge.
(2) A Syariah High Court shall—
(a) in its criminal jurisdiction, try any
offence committed by a Muslim and punishable under the Enactment or
the Islamic Family Law (Federal Territories) Act 1984 [Act 303], or
under any other written law prescribing offences against precepts of the
religion of Islam for the time being in force, and may impose any
punishment provided therefor;
(b) in its civil jurisdiction, hear and
determine all actions and proceedings in which all the parties are
Muslims and which relate to—
(i) betrothal, marriage, ruju’, divorce,
nullity of marriage (fasakh), nusyuz, or judicial
separation (faraq) or other matters relating to the
relationship between husband and wife;
(ii) any disposition of, or claim to, property
arising out of any of the matters set out in subparagraph
(iii) the maintenance of dependants, legitimacy,
or guardianship or custody (hadhanah) of infants;
(iv) the division of, or claims to, harta
sepencarian;
(v) wills or death-bed
gifts (marad-al-maut) of a deceased Muslim;
(vi) gifts inter vivos, or settlements made
without adequate consideration in money or money’s worth, by a
Muslim;
(vii) wakaf or nazr;
(viii) division and inheritance of testate or
intestate property;
(ix) he determination of the persons entitled to
share in the estate of a deceased Muslim or of the shares to which
such persons are respectively entitled; or
(x) other matters in respect of which jurisdiction
is conferred by any written law.
|
|
Sek 47 Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan)
1993 (Akta 505) menetapkan bidangkuasa Mahkamah Rendah Syariah dan bidangkuasa
Mahkamah Rendah Syariah boleh mendengar kes-kes berkaitan dalam bidang kuasa
Mahkamah Tinggi Syariah dalam bidang tertentu yang di nyatakan dalam seksyen
tersebutseperti dibawah:
Section 47. Jurisdiction of
Syariah Subordinate Court.
|
(1) A Syariah Subordinate Court shall have jurisdiction throughout
the Federal Territories and shall be presided over by a Judge of the
Syariah Subordinate Court.
(2) The Syariah Subordinate Court shall—
(a) in its criminal jurisdiction, try any
offence committed by a Muslim under the Enactment or any other written
law prescribing offences against precepts of the religion of Islam
for which the maximum punishment provided by the Enactment or such
written law does not exceed two thousand ringgit or imprisonment for a
term of one year or to both, and may impose any punishment
provided therefor;
(b) in its civil jurisdiction, hear and
determine all such actions and proceedings as the Syariah High Court is
authorized to hear and determine in which the amount or value
of the subject-matter in dispute does not exceed fifty
thousand ringgit or is not capable of estimation in terms of money.
(3) The Yang di-Pertuan Agong may from time to time
by notification in the Gazette extend the civil
jurisdiction of the Syariah Subordinate Court.
|
PANDANGAN MAHKAMAH PERSEKUTUAN
MENGENAI BIDANG KUASA MAHKAMAH SIVIL DAN MAHKAMAH SYARIAH
Dalam kes Latifah Mat Zin v Rosmawati Sharibu dan lain[17],
Makamah Persekutuan telah membincang dengan jelas pertikaian perayu, dan buat
sekian kalinya menyerlahkanpertembungan bidangkuasa di antara mahkamah-mahkamah
sivildan syariah.Mahkamah Persekutuan telah mengambil kesempatan untuk meneliti
bidang kuasa dan seterusnya memberi pandangan yang jelas berkaitan dengan
pertembungan bidang kuasa tersebut.Untuk faedah bersama di bawah ini di perturunkan
pandangan dan keputusan Mahkamah berkenaan:
Bahasa
Malaysia translation of headnotes
Pertikaian
di sini menyentuh sejumlah wang yang disimpan di dalam dua akaun bersama
seorang Dato’ Sharibun (‘si mati’) danisteri ketiganya, perayu, dan buat sekian
kalinya menyerlahkan pertembungan bidangkuasa di antara mahkamah-mahkamah sivil
dan syariah. Faktanya adalah, ekoran kematian si mati, respondenresponden,
iaitu anak-anak perempuan si mati dengan isteri keduanya, telah memfail
petisyen bagi mendapatkan Surat Kuasa Mentadbir bagi mentadbir pusaka si mati
yang termasuk wang simpanan di atas. Perayu berkata bahawa wang simpanan
tersebut adalah pemberian semasa hidup yang diberikan oleh si mati kepadanya,
dan bukan sebahagian pusaka si mati, dan dengan itu telah memfailkan kaveat
terhadap pusaka. Di pendengaran
petisyen, Mahkamah Tinggi mengambil pendirian bahawa undang-undang Islam
berkaitan hibah atau pemberian inter vivos terpakai, namun memutuskan bahawa,
di atas fakta, tiada hibah telah dimeterai untuk manfaat perayu. Perayu merayu
dan berhujah bahawa Mahkamah Tinggi khilaf dalam menggunapakai undang-undangIslam
berkaitan hibah, dan bahawa, sepatutnya, yang arif hakim menggunapakai
undang-undang sivil berkaitan perbankan dan kontrak, ataupun yang berkaitan
dengan probet dan pentadbiran. Mahkamah Rayuan bersetuju dengan Mahkamah Tinggi
bahawa halperkara pertikaian adalah mengenai hibah di antara orang-orang Islam,
namun merumuskan bahawa bidangkuasa ke atasnya tidak terletak pada Mahkamah
Tinggi sivil berdasarkan fasal 121A. Perlembagaan Persekutuan. Dengan itu,
walaupun ia mendapati hibah telah dibuktikan mengenai wang simpanan, Mahkamah
Rayuan telah menolak rayuan dan
mengenepikan perintahMahkamah Tinggi. Perayu merayu seterusnya dan
mengajukanuntuk pertimbangan mahkamah tertinggi kes Jumaaton Awang &Satu
lagi lwn. Raja Hizaruddin Nong Chik [2004] CLJ (Sya) 100 –suatu penghakiman
Mahkamah Rayuan Syariah – dimana ianyadiputuskan bahawa mahkamah syariah tidak
berbidangkuasamenangani isu yang menyerupai isu di sini kerana ia suatu
isuprobet dan pentadbiran yang termasuk di dalam bidangkuasamahkamah sivil.
Persoalan-persoalan yang menuntut pemutusanadalah: (i) sama ada berdasarkan
fakta dan halkeadaan kesundang-undang yang harus dipakai adalah undang-undang
Islamberkaitan hibah, dan jika begitu sama ada bidangkuasa ke atasnyaterletak
pada mahkamah syariah; dan (ii) jika begitu, sama adakeputusan yang dibuat
mahkamah syariah tersebut harusditerimapakai oleh Mahkamah Tinggi sivil dalam
memutuskanpetisyen di hadapannya.
DIPUTUSKAN
(MENOLAK RAYUAN):
OLEH
ABDUL HAMID MOHAMAD HMP MENYAMPAIKANPENGHAKIMAN MAHKAMAH
(1) Kedua-dua mahkamah sivil dan syariah adalah
ciptaan dan diwujudkan oleh statut, iaitu Perlembagaan Persekutuan,Akta-Akta
Parlimen dan Enakmen-Enakmen Negeri mengikutmana yang berkenaan. Oleh itu, bagi
menentukan sama adamereka mempunyai bidangkuasa ataupun tidak, merekaharuslah
melihat kepada statut-statut tersebut. Walaupunbegitu, cuma disebabkan mahkamah
yang satu tidakmempunyai bidangkuasa terhadap sesuatu perkara tidakbererti
bahawa mahkamah yang satu lagi semestinyamempunyai bidangkuasa ke atasnya. Maka
itu, jika salah satupihak adalah orang bukan Islam, mahkamah syariah
tidakmempunyai bidangkuasa terhadap kes, walaupun halperkarajatuh di bawah
bidangkuasanya. Begitu juga, cuma keranasalah satu pihak adalah orang bukan
Islam tidak berertibahawa mahkamah sivil mempunyai bidangkuasa terhadapkes jika
halperkara tidak jatuh di bawah bidangkuasanya.Ianya dengan itu mengikut bahawa
mungkin terdapat kes-kesdi mana kedua-dua mahkamah tidak mempunyai
bidangkuasadan di mana sebahagian isu-isu terjatuh di bawahbidangkuasa mahkamah
sivil sementera isu selebihnya terjatuhdi bawah bidangkuasa mahkamah syariah.
(2) Adalah menjadi tugas Badan Perundangan, dan
bukannyamahkamah, untuk membetulkan kelemahan-kelemahan didalam undang-undang
(seperti di atas). Namun begitu,sehingga itu, satu-satunya jalan keluar yang
ada, nampaknya,adalah – jika di dalam suatu kes sivil, satu isu
undang-undangIslam berbangkit, yang termasuk di bawah bidangkuasamahkamah
syariah, maka pihak yang membangkitkan isuhendaklah memfailkan kes di mahkamah
syariah khusussupaya isu tersebut diselesaikan dan apa jua keputusanmahkamah
syariah atas isu tersebut hendaklah digunapakaioleh mahkamah sivil dalam
menentukan sesuatu kes. Begitujuga, dalam suatu kes di mahkamah syariah, jika
berbangkitsuatu isu undang-undang sivil, maka pihak yangmembangkitkannya hendaklah
memfail kes di mahkamah sivilbagi penentuan isu tersebut dan keputusan itu
hendaklahdigunapakai oleh mahkamah syariah dalam memutuskankesnya. Ini,
bagaimanapun, hanya boleh dilakukan jika keduapihak yang bertikai beragama
Islam.
(3) Dengan hormat, Mahkamah Rayuan Syariah di
dalamJumaaton, dalam memutuskan kes tidak termasuk di bawahbidangkuasa mahkamah
syariah kerana ia suatu kes probetdan pentadbiran, telah sebenarnya mentafsir
peruntukanPerlembagaan Persekutuan yang jelas berada di bawah bidangkuasa mahkamah
sivil untuk mentafsirnya (fasal 128(2)).Begitu juga, sementara mahkamah
tersebut betul dalammemutuskan bahawa probet dan pentadbiran adalah di
luarbidangkuasanya, ia khilaf dalam berfikir bahawa isu dihadapannya adalah
suatu isu probet dan pentadbiran. Iabukan begitu. Permohonan ketiga di situ
(bahawa waris-warisberhak kepada bahagian mereka masing-masing menurutfaraid),
umpamanya, adalah jelas suatu isu undang-undangIslam yang jatuh di bawah
bidangkuasa mahkamah syariah.Oleh itu, adalah tidak betul untuk mahkamah
syariahmengambil pendapat bahawa oleh kerana probet danpentadbiran termasuk
dalam bidangkuasa mahkamah sivil,maka ia tidak berbidangkuasa walaupun untuk
memutuskanisu-isu undang-undang Islam tersebut.
(3a) Mahkamah Rayuan Syariah di dalam Jumaaton juga
telahsalah mengerti keadaan bilamana memutuskan oleh keranapentadbiran belum
disempurnakan maka waris-waris “tidakmempunyai kepentingan di dalam pusaka”
bagi memberikanmereka locus standi untuk membuat permohonan. Pentadbiranhanya
sempurna apabila pusaka telah dibahagikan. Oleh yangdemikian, oleh kerana
Pentadbir masih belum dilantik, danMahkamah Tinggi sivil juga masih dalam
proses mengeluarkanSurat Kuasa Mentadbir, maka adalah perlu bahawa isu-isuyang
berkenaan diputuskan dahulu oleh mahkamah syariahmenurut peruntukan
undang-undang Islam. Permohonansedemikian, malah, terserlah dari peruntukan s.
50 AktaPentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-WilayahPersekutuan) 1993. Agak
malang bahawa, walaupun seksyenini diberi pertimbangan oleh Mahkamah Rayuan
Syariah,mahkamah tersebut telah salah memahami peruntukanperuntukanPerlembagaan
sekaligus mengambil pendirianbahawa seksyen tersebut tidak boleh digunakan
“selagiterdapat sekatan-sekatan yang telah disebutkan mengenaikuasa mahkamah
sivil dalam perkara probet dan pentadbiranharta pusaka yang diberi kepadanya
oleh PerlembagaanMalaysia dan Akta Probet dan Pentadbiran 1959.”
(4) Item 4 Senarai Persekutuan di dalam Jadual
KesembilanPerlembagaan Persekutuan menyenaraikan perkara-perkarayang Parlimen
boleh membuat undang-undang mengenainya.Item 4(a) membolehkan Parlimen membuat
undang-undangmengenai penubuhan dan organisasi mahkamah-mahkamahselain dari
mahkamah-mahkamah syariah dan di bawah item4(b) untuk memberi bidangkuasa dan
kuasa-kuasa kepadamahkamah-mahkamah tersebut. Item 4(e) mengandungi
duaperenggan. Perenggan (i) menyenaraikan perkara-perkara yangParlimen boleh
membuat undang-undang mengenainya.Bagaimanapun, ia tertakluk kepada per. (ii),
yang bermakna,walaupun sesuatu itu menyentuh perkara yang Parlimenboleh membuat
undang-undang berdasarkan per. (i), jika iaterjatuh di bawah per. (ii), maka
Parlimen tidak ada kuasauntuk membuat undang-undang berkenaan.
(4a) Dalam kes semasa, terdapat petisyen untuk
Surat KuasaMentadbir di Mahkamah Tinggi sivil. Satu isu berbangkitsama ada atau
tidak akaun bersama menjadi sebahagian daripusaka si mati yang bergantung
kepada sama ada terdapatatau tidak pemberian inter vivos atau hibah.
Pemberiantersebut membangkitkan isu hibah atau pemberian menurutundang-undang
Islam dan ianya dikemukakan ke MahkamahTinggi untuk keputusan. Dalam keadaan
sedemikian,mengambilkira per. (ii) item 4(e) Senarai Persekutuan (yangmenolak
keluar Undang-undang diri orang Islam mengenaipemberian atau pewarisan), item 1
Senarai Negeri (yangmemperuntukkan Undang-undang Islam …orang-orang
yangmenganut Ugama Islam … termasuk pemberian) serta s. 61(3)Enakmen
Pentadbiran Agama Islam (Negeri Selangor) 2003(yang memperuntukkan Mahkamah
Tinggi Syariah hendaklahmempunyai bidangkuasa untuk mendengar dan memutuskantindakan-tindakan
berhubung pemberian inter vivos), adalah jelasbahawa pemutusan sama ada wang di
sini telah diberisebagai hibah oleh si mati kepada perayu adalah satu
perkarayang berada di bawah bidangkuasa mahkamah syariah. Ianyamengikut bahawa
Mahkamah Rayuan betul dalam persoalanini.
(5) Dengan hal yang demikian, mahkamah ini lebih
cenderunguntuk menjawab persoalan yang menyentuhi teras kes di sinisekaligus
memutuskan rayuan dengan caranya yang tersendiriseperti berikut: di mana
persoalan berbangkit mengenai samaada sesuatu harta itu menjadi sebahagian dari
aset pusakaseorang Islam yang meninggal dunia dalam suatu petisyenuntuk Surat
Kuasa Mentadbir di Mahkamah Tinggi sivil, yangmana jawapankepadanya bergantung
kepada sama adaterdapat suatu pemberian inter vivos atau hibah
menurutundang-undang Islam, maka persoalan tersebut hendaklahdiputuskan
berdasarkan undang-undang Islam mengenaipemberian inter vivos atau hibah.
Pemutusan isu tersebut,serta tentang waris atau waris-waris yang berhak kepadanyadan
jika begitu bagaimana ia harus diagihkan, sekiranyarelevan, adalah termasuk di
bawah bidangkuasa mahkamahsyariah dan mahkamah sivil hendaklah memberi
kesankepadanya di dalam Surat Kuasa Mentadbir, dan seterusnyadalam mengagihkan
pusaka.
(6) Sekiranya permohonan ke mahkamah syariah
dibantah atassebab bahawa mahkamah syariah terikat dengan keputusan didalam
Jumaaton, maka jawapannya mudah sahaja, iaitupentafsiran Perlembagaan
Persekutuan adalah satu perkarayang diperuntukkan kepada mahkamah ini, bukannya
kepadamahkamah syariah. Mahkamah ini menyatakan bahawamahkamah syariah
mempunyai bidangkuasa. Maka iaberbidangkuasa.
PERINTAH MAHKAMAH
SYARIAH HANYALAH YANG BERKAITAN DALAM BIDANGKUASANYA
1.
Dalam hal harta, sek 46(2)(b) Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam
(Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993 (Akta 505) memperuntukkan Mahkamah Syariah
mempunyai kuasa bidang malnya iaitu mendengar dan memutuskan semua tindakan dan
prosiding dalam mana semua pihak adalah
orang Islam. Perkara-perkara di berikan:
A. Pembahagian Atau Pewarisan Harta Berwasiat Atau Tak Berwasiat
i. Pembahagian atau pewarisan harta pusaka adalah bidang
kuasa Persekutuan. Rosman Roslan Lwn. Kassim Hj Arshad & Yang Lain[18]
Mahkamah Rayuan, telah menjelaskan:
“Undang-undang mengenai probet dan pentadbiran
pusaka adalah terdapat dalam Akta Probet dan Pentadbiran 1956 dan ia terpakai
kepada semua walaupun kepada orang-orang Islam. Surat kuasa tadbir bagi
mentadbir harta pusaka si mati hendaklah diperoleh dari Mahkamah sivil. Dalam
Jumaaton dan Satu Lagi v. Raja Hizaruddin [1998] 6 MLJ 556, Mahkamah Rayuan
Syariah Kuala Lumpur yang terdiri daripada Sheikh Ghazali, Ketua Hakim Syariah
(WP),Ahmad Ibrahim dan Harun Hashim HHMRS, di dalam menolak rayuan dalam kes
itu telah memutuskan:
(1)
Mahkamah Syariah tidak mempunyai kuasa dalam perkara probet dan suratmentadbir
harta. Ini adalah kerana perkara probet dan surat mentadbir pusaka diletakkan
di bawah Senarai Kuasa Perundangan Persekutuan (senarai 1 Jadual Kesembilan
Perlembangan Persekutuan) dan tidak dikecualikan bagi orang Islam. Oleh kerana
itu, undang-undang mengenai probet dan pentadbiran pusaka terdapat dalam Akta
Probet dan Pentadbiran 1959 (lihat ms 561 D-F).
Seorang
waris tiada apa-apa kepentingan dalam mana-mana harta yang menjadi atau
dikatakan menjadi harta pusaka selama pentadbiran harta pusaka itu belum
selesai (lihat ms 564 E-F). Kes Jumaaton di atas telah diikuti oleh Abdul Hamid
b Said H dalam kes Per Rosmawati binti Sharibun & Satu Lagi [2002] 4 AMR
4913. Sila lihatjuga kes Re Ex Parte Application Of Ridzwan Ibrahim
(Presumption Of Death)[2002] 4 CLJ 502 dimana Heliliah bt Mohd Yusof H di 514
berkata:
…
for purposes of probate and administration an applicant will still have
toresort to the jurisdiction of a civil court …
Jadi,
surat kuasa tadbir adalah penting dan ia hendaklah diperoleh terlebihdahulu
dari Mahkamah sivil sebelum seseorang benefisiari hendak memulakansesuatu
tindakan untuk menuntut apa-apa kepentingan terhadap harta pusakasi mati. Jika
tidak, dia tidak mempunyai locus standi untuk membawa tindakandalam mahkamah.
ii.
Berdasarkan
keputusan Mahkamah Rayuan Syariah dalam Jumaaton dan Satu Lagi v. Raja
Hizaruddin[19]di
atas bahawa Mahkamah Syariah tidak mempunyai kuasa dalam perkara probet dan
suratmentadbir harta. Jadi, surat kuasa tadbir adalah penting dan ia hendaklah
diperoleh terlebih dahulu dari Mahkamah sivil sebelum seseorang benefisiari
hendak memulakan sesuatu tindakan untuk menuntut apa-apa kepentingan terhadap
harta pusaka si mati. . Jika tidak, dia tidak mempunyai locus standi untuk
membawa tindakan dalam mahkamah.
iii.
Jika
pandangan ini di terima, maka bidangkuasa mahkamah syariah dalam pembahagian
atau pewarisan harta berwasiat atau tak
berwasiat hanya terhad dan sebagai pemutus isu tentang waris atau waris-waris
yang berhak kepada harta pusaka itu dan bagaimana ia harus diagihkan dan
mahkamah sivil hendaklah memberi kesan kepadanya di dalam Surat Kuasa
Mentadbir, dan seterusnya dalam mengagihkan pusaka.
iv.
Ada
pihak-pihak berpendapat bahawa Mahkamah Syariah mempunyai bidangkuasa untuk
mendengar dan mengeluarkan perintah pembahagian harta pusaka. Kuasa tersebut di
letak di bawah Senarai II (Senarai Negeri)[20]
seperti berikut:
Senarai II—Senarai Negeri
1. Kecuali mengenai Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, Labuan dan Putrajaya, hukum Syarak dan undang-undang diri dan keluarga bagi orang yang menganut agama Islam, termasuk hukum Syarak yang berhubungan dengan pewarisan, berwasiat dan tidak berwasiat, ……………….
B. Pembahagian atau tuntutan harta sepencarian;
i. Mahkamah Syariah boleh mendengar dan memutuskan perkara
berkaitan tuntutan harta sepencarian.
ii. Dalam Kes Noh
Bin Atan @ Khamis V. Shakila Bte Mohamed[21], Mahkamah
Rayuan Syariah, Kuala Lumpur, Sheikh Ghazali, J; Ahmad Ibrahim,
J; Harun, Hashim, J, Kes Rayuan Mal Bil 5/97, 19 March 1998, telah
menolak rayuan ini dan mengesahkan:
“……keputusan hakim
Mahkamah Rendah Syariah di Kuala Lumpur bahawa beliau tidak mempunyai kuasa
memerintahkan pembahagian harta sepencarian di bawah s 58 Akta Undang-Undang
Keluarga Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1984, apabila penceraian itu
dibuat bukan di Kuala Lumpur tetapi di Selangor. Untuk mengelakkan kekeliruan,
kami mengesahkan keputusan kami berkesan di kes ini dan kes-kes yang berikutnya
di Wilayah-Wilayah Persekutuan akan tetapi tidak menjejaskan
keputusan-keputusan yang telah dibuat sebelum ini.”
iii. Keputusan Mahkamah Rayuan Kuala Lumpur berkaitan kes di
atas adalah berlandaskan sek 58 Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Selangor)
1984. Hakim berkata:
“……. Merujuk kepada s 4 Akta
Undang-Undang Keluarga Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1984 yang
memperuntukkan kecuali sebagaimana diperuntukkan dengan nyata selainnya, Akta
itu terpakai bagi semua orang Islam yang tinggal dalam Wilayah Persekutuan dan
bagi semua orang Islam yang bermastautin dalam Wilayah Persekutuan tetapi
tinggal di luar Wilayah Persekutuan, beliau berkata bahawa peruntukan itu
adalah sebagai syarat tapi syarat itu tidak boleh diambil kira kerana telah wujud
hukum syarak yang nyata memberi kuasa kepada mahkamah Syariah di Selangor di
bawah s 58 Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam (Selangor) 1984.”
iv. Oleh itu Pentadbir Tanah dalam meneliti Perintah Mahkamah
Syariah hendaklah meneliti dua perkara asas:
(a) Negeri di mana Mahkamah Syariah itu terletak;
Penubuhan Mahkamah
Syariah adalah termasuk bidang kuasa Negeri iaitu Senarai 2, Jadual Kesembilan
Perlembagaan Persekutuan. Mengikut sek 40 Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam
(Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993 (Akta 505), Mahkamah Rendah Syariah di tubuh
dan mempunyai bidang kuasa dalam Wilayah Persekutuan sahaja.Begitu juga dengan
Mahkamah Tinggi Syariah.
Oleh kerana itu, Perintah
Mahkamah dari Negeri-negeri lain tidak berkuatkuasa di Wilayah Persekutuan. Hal
ini jelas dalam keputusan kes Noh
Bin Atan @ Khamis V. Shakila Bte Mohameddi mana Mahkamah menolak rayuan ini dan mengesahkan keputusan hakim
Mahkamah Rendah Syariah di Kuala Lumpur bahawa beliau tidak mempunyai kuasa
memerintahkan pembahagian harta sepencarian di bawah s 58 Akta Undang-Undang
Keluarga Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1984, apabila penceraian itu
dibuat bukan di Kuala Lumpur tetapi di Selangor.
(b) Perintah di keluarkan samada Mahkamah Tinggi Syariah atau
Mahkamah Rendah Syariah.
Mengikut sek 47(2)(b)
Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993 (Akta
505), Mahkamah Rendah Syariah dalam bidang kuasa malnya mendengar dan
memutuskan semua tindakan dan prosiding yang Mahkamah Tinggi Syariah di beri
kuasa tetapi amaun atau nilai hal perkara yang di pertikaikan itu tidak
melebihi RM50,000 atau tidak dapat di anggarkan dengan wang.
Tetapi sek 47(3) Akta
yang sama, Yang di-Pertuan Agong boleh dari semasa ke semasa melalui
pemberitahuan dalam Wartamemperluaskan
bidang kuasa mal Mahkamah Rendah Syariah. Dalam kes Noh Bin Atan @ Khamis V. Shakila Bte Mohamed
di atas , Mahkamah menjelaskan:
“……Mungkin boleh timbul masalah oleh kerana kuasa Mahkamah
Rendah Syariah hanya membicarakan kes-kes di mana amaun atau nilai perkara yang
dipertikaikan tidak melebihi RM5,000 (RM50,000). Dalam kes-kes seperti itu,
apabila tuntutan yang dibuat melebihi amaun itu kami mencadangkan perkara itu
hendak juga dibawa ke Mahkamah Rendah Syariah yang membenarkan lafaz talaq atau
membuat perintah perceraian itu dan mahkamah itu hendaklah memindahkan kes itu
untuk perbicaraan kepada Mahkamah Tinggi Syariah di tempat itu.
Oleh itu Pentadbir Tanah
hendaklah mendapat maklumat tambahan jika menerima perserahan Perintah Mahkamah
Rendah Syariah bagi memastikan perintah tersebut sesuai dalam bidang kuasanya.
C. Wasiat atau alang semasa marad-al-maut sesaorang simati Islam
i. Dalam Kes Majlis Ugama Islam Pulau Pinang Dan Seberang
Prai Lwn Shaik Zolkaffily Shaik Natar
& Lain[22], Mahkamah Persekutuan
telah memutuskan berkaitan dengan :
Diputuskan:
Oleh
Haidar Mohd Noor HMP
[1] Mahkamah Tinggi dan Mahkamah Rayuan silap apabila
mengambil pendekatan yang memutuskan bahawa halperkara-halperkara yang berada
di hadapan mereka adalah terletak di bawah bidangkuasa Mahkamah Sivil.
[2] Mahkamah Syariah mempunyai bidangkuasa melalui s.
48(2)(b)(v), (vii) & (ix) Enakmen Penang vis-a-vis halperkara-halperkara yang berada di hadapan hakim
yang bijaksana. Oleh kerana halperkara-halperkara di hadapan hakim yang
bijaksana itu, secara nyata, diletak di bawah bidangkuasa Mahkamah Syariah oleh
Enakmen Penang, ianya silap bagi hakim yang bijaksana untuk mempertimbang kedua-dua
dokumen yang dikemukakan dan merumuskan, di bawah prinsip permohonan A. 18,
bahawa ‘ianya tidak jelas atau nyata bahawatuntutan adalah secara nyatanya
tidak boleh dipertahankan’. Isu utama di hadapan beliau adalah isu bidangkuasa.
ii. seksyen 48(2)(b)(v), (vii) & (ix) Administration of
Islamic Religious Affairs Enactment 1993 (Penang) ada persamaan dengan seksyen
46 Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993
(Akta 505),
iii. Keputusan Mahkamah Persekutuan di atas sebagai jawapan
kepada pandangan Mahkamah Tinggi dan Mahkamah Rayuan bahawa Majlis Agama Islam
Pulau Pinang tiada mempunyai kuasa untuk mendengar bicara wasiat serta
suratikatan penyelesaian yang berkenaan.
iv. Pendekatan seperti di ambil oleh kesMajlis Agama Islam
Pulau PinangLwn IsaAbdul Rahman[23]tidak
lagi di sokong dan pandangan Mahkamah seperti berikut:
[3a] Keputusan dalam Isa Abdul Rahman adalah terbuka
kepada kesan tidak diingini, oleh kerana sesuatu pihak, dengan memasukkan
permohonan bagi remedi yang tiada peruntukan mengenainya dalam undang-undang
yang terpakai kepada Mahkamah Syariah, boleh mengalih sesuatu perkara,
halperkara mana termasuk ke bidangkuasa Mahkamah Syariah, ke Mahkamah Sivil.
Oleh yang demikian, hakim yang bijaksana seharusnya memakai pendekatan
‘halperkara’ dan tidak pendekatan ‘remedi yang dipohon’.
v. Oleh hal demikian, dalam menentukan persoalan
mengenaiwasiat yang dibuat oleh seorang beragama Islam yang sudah
meninggaldunia, mahkamah sewajarnya yang mempunyai bidangkuasa untukmemutuskan
hal tersebut adalah Mahkamah Syariah. Keputusan Mahkamah Syariah di bawa ke
Mahkamah Sivil memberi kesankepada tujuan atau matlamat undang-undang yang
dibuat oleh badan-badanperundangan iaitu boleh mengalih sesuatu perkara,
halperkara mana termasuk ke bidangkuasa Mahkamah Syariah, ke Mahkamah Sivil.
Oleh hal yang demikian, tujuan atau matlamat perkara 121(1A) Perlembagaan Persekutuan
hendaklah diberikan kesannya.
vi. Pentadbir Tanah akan menerima perintah dari Mahkamah
Tinggi mengikut Akta Probet dan Pentadbiran 1959 (Akta 97) atau Pegawai Pusaka
Kecilmelalui satu perintah atau pemberian yang dibuat melalui Akta Harta Pusaka
Kecil (Pembahagian) 1955 (Akta 98)untuk di endos dalam Daftar Hakmilik dimana
di dalam perintah tersebut soal wasiat telah di ambil kira.
vii. Di Negeri Selangor, mengikut sek 28 Enakmen Wasiat Orang
Islam (Selangor) 1999 (Enakmen No:4 Tahun 1999), Mahkamah (mempunyai erti yang
sama yang di berikan kepadanya dalam Enakmen Pentadbiran), menghendaki Mahkamah
menggunakan Hukum Syarak dalam membuat keputusan:
“28. Hukum Syarak
(1) Mana- mana peruntukan atau
tafsiran peruntukan di bawah Enakmen ini yang berlawanan dengan Hukum syarak hendaklah
terbatal setakat yang berlawanan itu.
(2) Jika terdapat apa- apa
kekosongan atau jika apa- apa perkara tidak diperuntukkan dengan nyata dalam
Enakmen ini, Mahkamah hendaklah menggunakan Hukum Syarak.
D. Wakaf
(1) Pentadbiran tanah wakaf mempunyai
kedudukan yang istimewa dalam KTN seperti seksyen 4(2) KTN menyatakan:
4(2) Kecuali setakat mana yang di peruntukkan dengan
nyata sebaliknya, tiada apa jua dalam Akta ini hendaklah menyentuh peruntukkan-
peruntukkan---
(e) mana- mana undang-undang buat masa itu berkuatkuasa berhubungan dengan
wakaf atau bait-ul-mal:
(2) Pengertian wakaf telah diberi dalam
seksyen 5 KTN:
“Amanah”
tidak termasuk wakaf yang diwujudkan selaras dengan prinsip-prinsip hukum
syarak;
(3) Dalam kes Majlis Agama Islam Pulau
Pinang & Seberang Perai V. Katijah Yoan & 2 Ors[24], Mahkamah
menerima keterangan SSM Mufti Pulau Pinang bahawa:
“The evidence of the
plaintiff's witnesses as regards the issue of Wakaf was not disputed nor
rebutted by the 2nd defendant who did not call any other witness to dispute the
views of SP1, Dato' Haji Hassan bin Haji Ahmad, the Mufti of the State of
Penang. The court, therefore, accepted his expert evidence. In his evidence,
SP1 had explained the meaning of a perpetual Mohammadan Whakoff Endowment and
he also confirmed that Wakaf property cannot be sold. At p. he said as
follows:-
(1) "Maksudnya
ialah Wakaf tersebut adalah kekal buat selama-lamanya. Ini adalah hukum Wakaf
seperti yang dinyatakan di dalam Hasyiah, I'anatul At-Talibin, Juz Ketiga di Halaman
167 karangan As-Syed Al-Bakri, Maksudnya: Dan tidak batal Wakaf setiap keadaan
malah adalah berterusan."
(2) "Harta
Wakaf tidak boleh dimiliki oleh sesiapa kerana ianya berpindah kepada Allah.
Kenyataan ini adalah berpandukan kitab Mughni Muhtaj karangan Muhammad Khatib
As-Syarbini Juz Kedua. Dar Al-Fikir Halaman 389:-
Maksudnya: Pendapat
Al-Azhar bahawa pemilikan harta yang diwakaf berpindah kepada Allah yakni
tertanggal dari ikhtisas manusia, oleh yang demikian maka tidaklah ia milik
pewakaf dan tidak pula milik penerima wakaf, tetapi segala manfaatnya adalah
milik penerima Wakaf."
(3) The
"Fatwa" was issued on 8th May 1986. SP1 had confirmed that as a
result of the "Fatwa" ruling, the said lands are Wakaf property and
that according to Syariah Laws it would be "Haram" for the said lands
to be sold and if sold, the sale would be rendered null and void.
(4) Mengikut sek 46 Enakmen Wakaf
(Negeri Selangor) 1999 (Enakmen 7 Tahun 1999) menyebut bahawa:
Seksyen 46. Hukum Syarak.
(1) Mana-mana peruntukan atau tafsiran peruntukan di bawah Enakmen
ini yang berlawanan dengan Hukum Syarak hendaklah terbatal setakat yang
berlawanan itu.
(2) Jika terdapat apa-apa lakuna atau jika apa-apa perkara tidak
diperuntukkan dengan nyata dalam Enakmen ini, Mahkamah hendaklah merujuk kepada
Hukum Syarak.
(5) Oleh itu, pentadbiran tanah wakaf mempunyai
undang-undang dan tatacara tersendiri dan di kanunkan selaras dengan
prinsip-prinsip hukum syarak. Wakaf bukan amanah dan tidak boleh di uruskan
sebagai pemegang amanah di bawah Akta Pemegang Amanah 1949 [Akta 208] dan peruntukan pemegang
amanah dalam KTN. Oleh hal yang demikian apa- apa peruntukan dalam Enakmen
berkaitan dengan wakaf adalah terpakai dan mengatasi KTN.
(6) Mahkamah Syariah mempunyai bidang kuasa untuk
memutuskan perkara berkaitan dengan wakaf seperti tekandung dalam Akta/Enakmen
Pentadbiran negeri masing- masing.
E. Hibah
(1) Dalam kes Kamsiah Yusof Lwn. Latifah Yusof & Yang
Lain[25]
Mahkamah Tinggi Syariah, Seremban [Kes Mal No: 05100-044-0037-2007] 15
September 2008, memutuskan seperti berikut:
Keputusan
Mahkamah
Berdasarkan penjelasan yang dikemukakan tadi, dan setelah meneliti dan
menghalusi keterangan-ketarangan dan hujah pihak-pihak, maka mahkamah dengan
ini memutuskan:-
Adalah diputuskan bahawa permohonan Plaintif, Kamsiah binti Yusof untuk
mendapatkan perintah pengisytiharan hibah terhadap harta-harta tak
alih:-
(a) Tanah tapak rumah PM 1342 No. Lot 2912, Mukim Gemas, Daerah Tampin;
(b) Tanah kebun PM 1343 No. Lot 3959, Mukim Gemas, Daerah Tampin; dan
(c) Tanah kebun PM 1344 No. Lot 3960, Mukim Gemas, Daerah Tampin.
Adalah tidak sabit dan ditolak oleh Mahkamah ini
(2)
Dalam menentukan bidangkuasa Mahkamah sebelum kes hibah ini
diputuskan, Mahkamah merujuk kepada peruntukan-peruntukan yang sedia ada.
Merujuk kepada Seksyen 61(3) Enakmen Pentadbiran Agama Islam (Negeri Sembilan)
2003 yang memperuntukkan tentang bidangkuasa Mahkamah Tinggi Syariah, iaitu:-
(3) Mahkamah Tinggi Syariah hendaklah:-
(a)...;
(b) dalam bidang kuasa malnya,
mendengar dan memutuskan semua tindakan dan prosiding jika semua pihak dalam
tindakan atau prosiding itu ialah orang Islam dan tindakan atau prosiding itu
adalah berhubungan dengan:-
(i)...;
(ii)...;
(v) Wasiat atau hibah semasa marad
al-maut;
(vi) Hibah semasa hidup,
atau penyelesaian yang dibuat tanpa balasan yang memadai dengan wang atau
nilaian wang oleh seseorang orang Islam.
(3) Manakala di dalam Seksyen 244 Enakmen
Tatacara Mal Mahkamah Syariah
(Negeri Sembilan) 2003 pula menyatakan perkara yang berkaitan dengan kuasa
sedia ada Mahkamah, iaitu:-
Tiada
apa-apa jua dalam Enakmen ini boleh disifatkan sebagai menghadkan atau
menyentuh kuasa sedia ada pada Mahkamah untuk membuat apa-apa perintah yang
perlu untuk mengelakkan ketidakadilan atau mengelakkan penyalahgunaan proses
Mahkamah.
(4) Seterusnya Mahkamah melihat kepada
peruntukkan berkaitan dengan hukum Syarak yang terdapat di dalam seksyen 245
Enakmen Tatacara Mal Mahkamah Syariah (Negeri Sembilan) 2003, yang menyatakan:-
(1)
Mana-mana peruntukan atau tafsiran peruntukan di bawah Enakmen ini yang tidak
selaras dengan Hukum Syarak adalah terbatal setakat ketidakselarasan itu.
(2) Jika
terdapat lacuna atau jika apa-apa perkara tidak diperuntukkan dengan nyata oleh
Enakmen ini, Mahkamah hendaklah memakai Hukum Syarak.
(5) Berdasarkan peruntukan-peruntukan yang telah
Mahkamah nyatakan di atas, Mahkamah berpendapat bahawa Mahkamah ini adalah
berbidangkuasa untuk mendengar dan memutuskan kes ini.
(6)
Hibah mengikut Hukum Syarakmerupakan suatu
pemberian hak milik sesuatu harta kepada seseorang tanpa perlu menukar ganti
dengan harta atau benda yang lain, atau dengan wang pada kadar nilaian yang
tertentu yang dibuat semasa pemberi hibah masih hidup, dan ia
dilakukan secara sukarela.
(7)
Manakala menurut istilah syarak pula, hibah bermaksud suatu akad
pemberian (al-atiyyah ) atau pemindahan hak milik ain sesuatu harta
kepada seseorang tanpa apa-apa balasan (i'wad ) semasa pemberi milik itu
masih hidup, dan ia dilakukan secara sukarela dengan menggunakan lafaz ijab dan
qabul.
(8) Manakala di dalam Kitab Mughni
al-Muhtaj, Juz 2, hlm. 396 pula menyatakan bahawa:
"Hibah ialah suatu
pemberian milik sesuatu benda tanpa ada timbal balas atau tukaran sewaktu
seseorang masih hidup dan ia dilakukan secara sukarela".
(9)
Mahkamah
Syariah mempunyai bidang kuasa untuk memutuskan perkara berkaitan dengan hibah
seperti tekandung dalam Akta/Enakmen Pentadbiran negeri masing- masing.
BIDANG KUASA
MAHKAMAH DALAM KANUN TANAH NEGARA
2.
Bidang kuasa Mahkamah dalam KTN diberi seperti sek 417 KTN di Bahagian Tiga
Puluh Satu dimana Mahkamah atau Hakim boleh dengan perintah mengarahkan
Pendaftar atau mana- mana Pentadbir Tanah untuk melakukan segala perbuatan
seperti mana yang perlu untuk memberi kuatkuasa kepada apa- apa hukuman atau perintah
yang di beri atau di buat dalam mana- mana prosiding yang berhubung dengan
tanah, dan ia hendaklah merupakan kewajipan Pendaftar atau Pentadbir Tanah
untuk mematuhi perintah itu selepas itu.
3.
Mengikut sek 5 KTN, Mahkamah bermaksud Mahkamah Tinggi Malaya yang
mempunyai bidang kuasa untuk memutuskan sesuatu perkara yang berkaitan dengan
urusan tanah:
"Court" means the
High Court in Malaya;
4.
Mengikut sek 421A KTN, Mahkamah termasuk Mahkamah Syariah bagi tujuan sek
417 dan 420 KTN:
Section 421A. Interpretation.
|
For the
purposes of sections 417 and 420, "Court" includes a Syariah Court.
|
5.
Bagi memudahkan perbincangan di turunkan di bawah ini kedua-dua seksyen KTN
berkenaan.
Section 417. General authority of the Court.
|
(1) The
Court or a Judge may by order direct the Registrar or any Land Administrator
to do all such things as may be necessary to give effect to any judgment or
order given or made in any proceedings relating to land, and it shall be the
duty of the Registrar or Land Administrator to comply with the order
forthwith.
(2) Where, pursuant to any order made by virtue of this section, the Registrar or any Land Administrator -
(a) cancels any instrument
relating to land, or any memorial or other entry on any such instrument, or
(b) makes any other amendment of, or addition, to, any such instrument, he shall note thereon the reason for the cancellation, amendment or addition, and the date thereof, and shall authenticate the same by his signature and seal. (3) Where the Registrar or Land Administrator takes action under this section in respect of any land or any share or interest therein, he shall cause notice of his action to be served upon any person or body having a claim protected by caveat affecting the land, share or interest. |
Section 420. Registration of vesting orders.
|
(1)
Notwithstanding anything in any other written law, no order of the Court
vesting any alienated land, or any share or interest therein, in any person
or body shall affect the land, share or interest in question until it has
been registered pursuant to this section.
(2) The Court shall, accordingly, cause a copy of any such order to be served on the Registrar or, as the case may be, Land Administrator forthwith after the making thereof; and the Registrar or Land Administrator, upon receiving any such copy, shall give effect to the order by making a memorial of the vesting on the register document of title to the land to which, or a share or interest in which, the order relates. (3) The Registrar or Land Administrator shall sign and seal every memorial made by him pursuant to this section, and, if able to secure the production of the instrument in question, shall make a copy of the memorial on the issue document of title to the said land or, where the order relates to a lease or a charge, on the duplicate thereof. (4) Where the Registrar or Land Administrator takes action under this section in respect of any land or any share or interest therein, he shall cause notice of his action to be served upon any person or body having a claim protected by caveat affecting the land, share or interest. |
6.
Adalah jelas bidang kuasa Mahkamah Syariah adalah sama dengan bidang kuasa
Mahkamah Tinggi Malaya. Perintah Mahkamah Syariah yang berkaitan dengan bidang
kuasanya hendaklah di kuatkuasakan oleh Pendaftar atau Pentadbir Tanah.
7.
Perintah Mahkamah Syariah seperti perletakhakan atau pembatalan
perletakhakan tanah wakaf, apa- apa pelupusan atau tuntutan harta yang
berbangkit daripada mana- mana perkara seperti pertunangan, perkahwinan,
penceraian, harta sepencarian atau berkaitan dengan pembubaran perkahwinan
hendaklah di kuatkuasakan oleh Pendaftar atau Pentadbir Tanah.
8.
Berlaku percanggahan pendapat ke atas tuntutan pembahagian dan pewarisan
harta berwasiat atau tak berwasiat, wasiat, hibah atau nazr samada di keluarkan
oleh Mahkamah Tinggi sivil atau Mahkamah Tinggi Syariah. Senarai I Jadual
Kesembilan Perlembagaan Persekutuan berkaitan dengan probate tidak pernah di
pinda oleh Parlimen dan kekal sedemikian.
9.
Daripada huraian diatas adalah jelas dan dapat disimpulkan bahawa Perkara
121(1A) Perlembagaan Persekutuan telah membezakan bidang kuasa Mahkamah Tinggi
Malaya dan Mahkamah Syariah yang di tubuhkan di negeri- negeri. Perintah
Mahkamah Syariah, yang berkaitan dengan bidang kuasanya, adalah sama dengan
Perintah Mahkamah Tinggi Malaya dan hendaklah di kuatkuasakan oleh Pendaftar
atau Pentadbir Tanah mengikut sek 417 KTN. Walaubagaimana pun peruntukkan umum
ini terhalang oleh peruntukkan lain yang lebih khusus.
10.
Jika perintah Mahkamah Syariah berkaitan dengan perletakhakan yang dalam
bidang kuasanya, maka Pendaftar atau Pentadbir Tanah menguatkuasakan mengikut
sek 420 KTN.
KESIMPULAN
Dasar penerapan nilai-nilai Islam dalam Kerajaan pada
tahun 1980an telah membawa kepada pindaan Perlembagaan Persekutuan melalui Akta
A704 dan berkuatkuasa pada 10 Jun 1988. Dengan pindaan ini undang-undang
pribadi seorang muslim iaitu hukum syara’ boleh di kuatkuasakan dan diberi
kesan oleh Mahkamah Syariah dalam hal yang berkaitan dengan harta seorang
muslim tersebut. Seorang Hakim yang arif dan pendokong undang-undang lain yang
bijaksana menggunakan peluang ini untuk meletakkan hak tersebut berdasarkan
al-Quran, hadith dan ijma’ ulama. Fatwa dan pandangan ulama muktabar dalam
pelbagai mazhab dan terdiri dari kalangan ahli sunnah waljamaah adalah menjadi
rujukan penting dalam keputusan suatu kes. Semoga kita semua kaum muslimin dan
muslimat mendapat rahmat dan perlindungan Allah Subhanahu Wataala.
Sekian
[2] Fasal (1A): Ditambahkan oleh Akta A704, seksyen 8,
berkuat kuasa 10-06-1988.
[3]Senarai kuasa Mahkamah Syariah Wilayah Persekutuan
mengikut seksyen 46 Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah
Persekutuan) 1993
[4]Azizah Bte Shaik Ismail & Anor V Fatimah Bte Shaik
Ismail & Anor [2004] 2 MLJ 529
[5] Sec 59 National Land Code (Amendment) Act 1992 (Act
A832)
[6]Azizah Bte Shaik Ismail & Anor V Fatimah Bte Shaik
Ismail & Anor[2004] 2 MLJ 529
[9]Rules of the Court 2012.
[10]Azizah Bte Shaik Ismail & Anor V Fatimah Bte Shaik Ismail & Anor [2004]
2 MLJ 529
[12] Latifah Mat Zin v Rosmawati Sharibu dan lain [2007] 5 CLJ 253.
[13]Jadual Kesembilan, Perlembaggan Persekutuan.
[15] [1998] 1 LNS 326
[20]Jadual Kesembilan,
Perlembagaan Persekutuan.
[23] ibid
Tiada ulasan:
Catat Ulasan